Het ecosysteem: de basis van al het leven

Het ecosysteem is een ingenieus samenspel van planten, dieren, schimmels en micro-organismen. Samen zorgen ze voor schone lucht, een vruchtbare bodem, gezond water en een stabiel klimaat. Alles is met elkaar verbonden.

• Bestuivers zoals bijen en vlinders zorgen ervoor dat gewassen en wilde planten zich kunnen voortplanten.
• Regenwormen en bodembacteriën maken de grond vruchtbaar, zodat planten goed kunnen groeien.
• Vogels, kikkers en zoogdieren houden insectenpopulaties in balans.

Samen zorgen ze ervoor dat wij voedsel hebben, schone lucht en schoon water. Je kunt het ecosysteem vergelijken met een Jenga-toren: al die soorten zijn de blokjes die samen de toren overeind houden.

In de afgelopen decennia zijn chemische bestrijdingsmiddelen een vast onderdeel geworden van ons landbouwsysteem en overheidsbeleid. Deze middelen worden ingezet om ongewenste insecten, onkruid en schimmels te bestrijden. Maar ze hebben ook schadelijke gevolgen voor andere soorten. Bijen en vlinders sterven uit door blootstelling aan pesticiden. Dat heeft directe gevolgen voor de bestuiving van gewassen, zoals fruit, groenten en noten. Via regenwater en afwatering komen bestrijdingsmiddelen in sloten en rivieren terecht, waar ze vissen en waterinsecten doden en ons drinkwater vervuilen. De bodem verarmt. Essentiële micro-organismen verdwijnen, waardoor gewassen minder goed groeien en er steeds meer kunstmest nodig is.

Met het verdwijnen van soorten trek je steeds nieuwe blokjes uit de Jenga-toren. Uiteindelijk stort de toren in. Dit heeft heel concrete gevolgen voor ons dagelijks leven. Minder bijen betekent minder fruit of koffie in de schappen. Vervuild water maakt zuivering duurder. De natuur wordt minder veerkrachtig tegen klimaatverandering, wat leidt tot extreme droogte of juist wateroverlast. En de leefomgeving is van groot belang voor het gezond blijven van de mens: zo is het verband tussen bijvoorbeeld de ziekte van Parkinson en de opkomst van pesticidengebruik duidelijk met elkaar verweven.

Het goede nieuws is dat het mogelijk is om het ecosysteem weer in balans te brengen. Een natuurvriendelijk landbouwsysteem draagt juist bij aan het behoud van soorten en houdt daarmee dit essentiële ecosysteem in stand. Door het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen drastisch te verminderen en biodiversiteit actief te beschermen, herstellen we ook onze leefomgeving.

Op vrijdag 11 april, Wereld Parkinson Dag, organiseren de Parkinson Vereniging, Natuur & Milieu en de FNV een landelijke actie om aandacht te vragen voor de schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen. Hoewel al decennialang bekend is dat deze middelen desastreuze gevolgen hebben voor mens, dier en milieu, blijft de overheid deze ongezonde situatie tolereren. In onze Oproep tot Actie lees je welke maatregelen nodig zijn. We organiseren een manifestatie in Den Haag, gericht op de landelijke politiek.