Iedereen Stroomopwaarts
Stap voor stap op weg naar 100% schone energie
Windmolens en zonnepanelen komen in de plaats van gas, olie en steenkool. Nieuwe energie komt in de plaats van oude energie. Niet morgen pas, want we zijn gisteren al begonnen. En elke dag gaan we een stap verder. Maar wat betekent dat voor jou? Voor de manier waarop je woont, leeft en werkt? Voor jouw straat, jouw buurt en de natuur naast jouw deur?
Ontdek het met ‘Iedereen Stroomopwaarts’. Hier delen we inspirerende verhalen over zon en wind, verteld door omwonenden, natuurliefhebbers, ontwerpers en ontwikkelaars. Maar we hebben het ook over de zorgen en vragen die er spelen rondom schone energie, bijvoorbeeld over mogelijke gezondheidseffecten. Ontdek hoe we samen stap voor stap op weg naar 100% schone energie gaan.
Meer energie uit zon en wind
Het grootste deel van onze energie, namelijk ruim 87,5 procent, komt nog steeds uit olie, kolen en aardgas. Bij de verbranding van deze fossiele brandstoffen komt CO2 vrij, en dat zorgt voor hogere temperaturen, hevige regenval en stormen. Om klimaatverandering te stoppen, is het belangrijk dat we overstappen op energiebronnen die hernieuwbaar en schoon zijn. Dit is precies wat windmolens en zonnepanelen doen: zij zetten de onuitputtelijke kracht van wind en zon om in schone elektriciteit die jij kan gebruiken om te koken, rijden en verwarmen. Er zijn ook andere manieren om schone energie op te wekken, zoals bijvoorbeeld waterkracht of getijde-energie. Deze technieken hebben we nodig als aanvulling, maar ze kunnen ons niet van voldoende energie voorzien. Daarnaast zijn zonnepanelen en windmolens financieel aantrekkelijker én sneller te realiseren. Het laatste is een groot pluspunt, want hoe eerder we in actie komen, hoe beter we verdere schade door klimaatopwarming kunnen voorkomen.
Verhalen over zon en wind
Vraag jij je weleens af welk effect windmolens en zonnepanelen hebben op de natuur naast je deur en de dieren die daar leven? Hoe je als omwonende kan houden van de windmolen in je buurt, en welk effect zo’n windmolen heeft op je gezondheid? Wat schone energie doet met het landschap waar je op uitkijkt? En hoe we ervoor kunnen zorgen dat zonne- en windparken niet meer voelen als een moetje, maar als een geliefd park waar je graag bent? Dit en meer ervaar je in onze verhalen over zon en wind. Verteld door mensen die het beste van zon en wind willen maken.
Zo schoon kan duurzame energie zijn
Om onze klimaatdoelen te halen, zijn zonneweides en windparken onontbeerlijk. Maar daarbij is het belangrijk dat ze zorgvuldig worden ingepast in ons landschap, mét oog voor biodiversiteit, natuur en omwonenden. Wij laten je schone energieprojecten zien die niet alleen goed zijn voor het klimaat, maar ook voor de omgeving. Laat je inspieren door de projecten.
Denk, praat en profiteer mee
Ook jouw gemeente of regio is op dit moment bezig met een plan voor de komst van zonneparken en windmolens, de zogenoemde Regionale Energie Strategie (RES). Omdat dit ook jou iets aangaat, kun je meedenken en meepraten, bijvoorbeeld tijdens keukentafelgesprekken, bewonersavonden of straatinterviews. In 2022 breekt er een nieuwe fase aan in de ontwikkeling van de RES’sen: vanaf nu kun jij meedenken over specifieke locaties voor schone energieprojecten. Ben je vooral benieuwd hoe jouw dorp of stad toegaat naar 100% schone energie? Dan zijn de bijeenkomsten van je gemeente het meest interessant. Waar en wanneer er lokale bijeenkomsten zijn, lees je op de website van je gemeente. Bekijk het overzicht met alle gemeentewebsites. Naast meepraten– en denken kun je ook financieel participeren in een schoon energieproject. Ontdek wat schone energie jou kan opleveren.
Vraag & antwoord
Waarom hebben we windmolens én zonnepanelen nodig?
Als de zon minder schijnt, bijvoorbeeld in de winter, wekken windmolens stroom op. En als het minder waait, bijvoorbeeld in de zomer, dan werken de zonnepanelen op volle toeren. Windmolens en zonnepanelen vullen elkaar goed aan. Dat is de reden dat we ze allebei nodig hebben.
Hebben we zonnepanelen en windmolens nog nodig als we energie besparen?
Besparing is altijd goed. Alle energie die we niet verbruiken, hoeven wij namelijk ook niet op te wekken. Het is mogelijk om onze energievraag in 2050 met 40 procent te verlagen. Daarvoor moeten alle gebouwen goed geïsoleerd zijn en moet de industrie aanzienlijk krimpen. Maar zelfs als we 40 procent energie besparen in 2050, moet er nog steeds 60 procent energie beschikbaar zijn. Deze energie moeten we duurzaam opwekken. Voor een duurzaam, stabiel en betaalbaar energiesysteem blijven windmolens en zonnepanelen dus nodig.
Kunnen we niet op een andere manier duurzame energie opwekken?
Er zijn ook andere technieken waarmee we duurzame stroom kunnen opwekken. Hierbij kun je denken aan waterkracht of getijde-energie. We hebben andere technieken zeker nodig als aanvulling, maar vaak zijn dit beloftes voor de toekomst die nog veel geld en tijd nodig hebben, of uiteindelijk te weinig energie voor Nederland kunnen opwekken. Ook kunnen we niet wachten op andere technieken. Want hoe eerder we in actie komen, hoe beter we verdere schade door klimaatopwarming kunnen voorkomen.
Kan windenergie niet beter opgewekt worden op de Noordzee dan op land?
Het is niet mogelijk om alle duurzame energie uit windmolens op de Noordzee te halen. Dit heeft twee redenen: het gebrek aan ruimte op de Noordzee en de lange transportafstand van zee naar land. Met windmolens op de Noordzee kunnen we maximaal 64 procent dekken van de verwachte energievraag in 2050. In werkelijkheid zal dit aandeel nog kleiner zijn, omdat energie verloren gaat door het transport van zee naar land. Windmolens op land en andere duurzame energiebronnen zijn dus ook hard nodig.
Is het niet beter om zonnepanelen op daken te installeren in plaats van op land?
Om heel Nederland te voorzien van zonnestroom zou je een gebied van zo’n 806 vierkante kilometer moeten bedekken met zonnepanelen. Alle daken van gebouwen bij elkaar opgeteld bedekken een oppervlakte van 600 vierkante kilometer. Met alleen zonnepanelen op daken redden we het dus niet. Daarbij komt dat niet alle daken geschikt zijn voor zonnepanelen en we woningeigenaren niet kunnen verplichten om zonnepanelen te nemen. Zonneparken op land moeten wel goed ingepast moeten worden in het landschap en in samenspraak met de omgeving ontwikkeld worden. Laat je inspireren door echte verhalen.
Wie bepaalt waar er wind- en zonneparken komen?
In het Klimaatakkoord van 2019 is afgesproken dat regio’s zelf kijken hoe en waar ze zonne- en windenergie het beste kunnen opwekken. De plannen komen allemaal samen in een zogenaamde RES, een Regionale Energie Strategie.
Wat is het effect van zonneparken op de natuur?
Er is op dit moment nog veel onbekend over de impact van zonneparken op de ecologie en biodiversiteit onder en rondom zonneparken. Om meer kennis te verzamelen, is er een grootschalig onderzoeksprogramma gestart waarbij zonneparken in verschillende Nederlandse landschappen gedurende vier jaar worden onderzocht. Vervolgens worden richtlijnen opgesteld om de natuur in zonneparken te beschermen.
Wat is het effect van windmolens op de natuur?
Windmolens hebben effect op de natuur: vogels en vleermuizen kunnen slachtoffer worden of hun leefgebied kan worden verstoord. Daarom zijn er wettelijke eisen voor de aanleg van een windpark en moet er voor elk windproject een natuurvergunning worden aangevraagd op basis van een onafhankelijk ecologisch onderzoek.
Wat wordt er gedaan om de impact van zonneparken op de natuur zo laag mogelijk houden?
Om de impact van zonneparken op natuur en ecologie te beperken, is de Gedragscode Zon op Land opgesteld. Deze gedragscode bevat afspraken over versterking van de biodiversiteit en natuur bij zonneparken op land. Er is onder andere afgesproken dat niet meer dan driekwart van de grond bedekt mag zijn in een zonnepark, dat regenwater goed moet worden afgevoerd en dat het park toegankelijk moet zijn voor klein wild zoals konijnen en vossen. Zonneparken kunnen natuur en biodiversiteit juist versterken als ze goed zijn ingepast in de omgeving. Lees meer over het effect van zonneparken en windmolens op de natuur.
Wat wordt er gedaan om de impact van windmolens op de natuur zo laag mogelijk houden?
Er zijn wettelijke eisen, net als voor bijvoorbeeld de aanleg van een dijk of fabriek. Deze zijn vastgelegd in de Wet natuurbescherming. Het uitgangspunt van de wet is dat de gunstige staat van instandhouding van een soort niet in gevaar mag komen. Dat betekent concreet dat een soort niet zodanig negatief beïnvloed mag worden dat de soort blijvend achteruitgaat. In de praktijk moet voor elk windproject een natuurvergunning worden aangevraagd op basis van een onafhankelijk ecologisch onderzoek. Als blijkt dat het windproject te veel invloed heeft op bepaalde soorten vogels of vleermuizen, dan moeten maatregelen worden genomen die de effecten verminderen. Door middel van monitoring wordt gedurende een aantal jaren gekeken of de negatieve effecten niet groter zijn dan vooraf is ingeschat.
Hebben windturbines effect op de gezondheid?
Er is geen rechtstreeks aantoonbaar verband is tussen windturbines en directe effecten op de gezondheid van omwonenden. Windturbines kunnen wel indirect effect hebben op de gezondheid. Geluid, slagschaduw of knipperende lichten kunnen namelijk resulteren in stress, irritatie en algeheel onbehagen. Deze gevolgen kunnen op hun beurt weer leiden tot verminderde slaap en concentratieproblemen. Het beperken van hinder is altijd onderdeel van de ontwikkeling van een nieuw windpark. Het RIVM heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de effecten van schone energie op jouw gezondheid.
Hebben zonneparken effect op de gezondheid?
Volgens onderzoek door het RIVM hebben zonnepanelen geen negatief effect op gezondheid van de mens. Lees meer over de effecten van schone energie op jouw gezondheid.
Partners
