Duurzame landbouw

Elke dag werken boeren om voedsel voor ons te produceren. Ze telen groente en fruit en houden vee voor hun vlees en melk, zodat wij daarvan kunnen eten. Maar onze boeren voeden meer dan alleen Nederlandse monden. Veel van de oogst wordt geëxporteerd naar het buitenland. In 2021 is voor maar liefst 75,7 miljard euro aan Nederlandse landbouwgoederen geëxporteerd.

De meeste landbouw is tegenwoordig gericht op zo veel mogelijk produceren. Daardoor is het zo intensief dat het onze natuur beschadigt en bijdraagt aan klimaatverandering. De Nederlandse landbouw is verantwoordelijk voor 45 procent van de landelijke stikstofuitstoot. Dat is meer dan welke andere bedrijfstak ook. Ook is het met 14 procent verantwoordelijk voor een flink percentage van onze totale uitstoot van het broeikasgas CO2. De manier waarop we nu ons eten produceren, moet daarom snel veranderen.

Vooral de landbouw waarbij we dierlijke producten maken – zoals vlees, melk en kaas – is schadelijk voor ons milieu. De dieren stoten veel broeikasgassen uit. En ze produceren zoveel mest dat hun mest de bodem en ons water vervuilt. Maar ook de teelt van groente, fruit, bloemen en planten leidt tot vervuiling wanneer de kwekers veel chemische bestrijdingsmiddelen gebruiken. Daarnaast is het voor boeren lastig om hun bedrijf draaiende te houden en toekomstbestendig te maken. In 2019 oordeelde de Raad van State ook nog eens dat de bestaande maatregelen tegen stikstofuitstoot en schade aan de natuur niet voldoen aan de Europese natuurwetgeving.

Het wordt steeds duidelijker dat we niet kunnen doorgaan met de intensieve vorm van landbouw die we nu hebben. We moeten weg van het idee van ‘zoveel mogelijk eten maken’. Waar we naartoe moeten is: ‘eten maken met aandacht voor dier, boer, natuur en milieu’.

Bij Natuur & Milieu zetten wij ons in voor een landbouw die voedsel op zo’n manier produceert dat het geen schade veroorzaakt aan de natuur én niet langer bijdraagt aan klimaatverandering. Een manier, bovendien, waarbij de boer nog steeds een goede boterham kan verdienen. Dat kan met natuurinclusieve kringlooplandbouw.

Zo werken we samen met diervoederfabrikant Nijsen Company, regio Midden-Limburg en Noord-Limburg, supermarktketen Jan Linders, Rabobank Noord-Limburg, het Varkensgilde en Vereniging Innovatief Platteland. Samen met al deze partijen helpen we varkenshouders die hun bedrijf toekomstbestendig willen maken en willen overstappen naar natuurinclusieve kringlooplandbouw. We verzamelen hun ervaringen, onderzoeken welke obstakels zij tegenkomen en welke oplossingen ervoor zijn. Deze praktijkvoorbeelden dragen we vervolgens aan in onze gesprekken met politici en ambtenaren. Hiermee tonen we aan dat we op een andere manier voedsel kunnen en moeten maken.

Daarnaast zetten wij ons in voor oplossingen voor de stikstofcrisis. Deze crisis wordt niet uitsluitend veroorzaakt door de landbouw, maar boeren spelen er wel een centrale rol in. Dat komt doordat hun aandeel in de stikstofuitstoot zo groot is. Provinciale overheden en de Rijksoverheid drukken wij op het hart geen activiteiten toe te staan die stikstof produceren bij natuurgebieden waar al te veel overlast is van stikstof. Ook sloegen we de handen ineen met de organisaties Natuurmonumenten, LTO Nederland, VNO-NCW, MKB-Nederland en Bouwend Nederland. Met hen presenteerden we een aanpak aan het kabinet waarmee de overheid stikstof kan verminderen, de natuur versterken en boeren en ondernemers een toekomst bieden. Deze aanpak kon rekenen op een welwillend oor bij het kabinet. Dat is een eerste stap in de goede richting. Maar er moet nog veel gebeuren om te zorgen voor schoon water en natuurherstel, en het tegengaan van klimaatverandering.

Jij kunt het verschil maken in je winkelmandje en op je bord. Je kunt jouw milieulast een stuk verlagen door bijvoorbeeld minder of helemaal geen vlees of vis meer te eten. De teelt van plantaardige voeding, zoals groente, fruit, granen en peulvruchten, heeft namelijk minder impact op het milieu.

Je kunt ook kiezen voor biologische voeding. Je kunt groente eten die in dat seizoen groeit op de akkers in Nederland. En je kunt producten kopen met milieukeurmerken. Door deze keuzes te maken, steun je de boeren en producenten die al op een minder belastende manier produceren.

Je kunt ten slotte Natuur & Milieu steunen in haar werk voor betere wet- en regelgeving die bijdraagt aan deze duurzame veranderingen. Met jouw hulp kunnen we blijven samenwerken met boeren die willen verduurzamen, en samen aantonen wat er nodig is om boeren te helpen. Ook kunnen wij met jouw hulp onderzoek doen en oplossingen aandragen voor de problemen rondom waterkwaliteit, stikstof en landbouw.