Steeds meer mensen kiezen voor een plantaardig, vegetarisch of een veganistisch voedingspatroon. Ook voedselproducenten, supermarkten en overheden zijn druk bezig de keuze voor lekkere, gezonde en duurzame alternatieven voor vlees steeds aantrekkelijker te maken. En begrijpelijk, want plantaardig(er) eten heeft een positief effect op het klimaat, dierenwelzijn en je gezondheid.
Wat houdt een plantaardig voedingspatroon precies in?
Een plantaardig voedingspatroon bestaat in principe uit het eten van minder of geen dierlijke producten en meer gezonde plantaardige producten, zoals granen, bonen, noten, groente en fruit. Simpelweg betekent dit, dat je naast vlees en vis, ook melkproducten, eieren en kaas iets vaker laat staan.
Veganistisch of plantaardig: wat is het verschil?
Het volgen van een plantaardig dieet kan in allerlei verschillende gradaties. Zo kan je er bijvoorbeeld voor kiezen om geleidelijk steeds meer dierlijke producten op je bord te vervangen met plantaardige producten. Kies je voor een vegetarisch dieet? Dan laat je vaak alleen vlees en vis staan. Een veganistisch dieet gaat echter nog net een stapje verder. Volg je een veganistisch dieet, dan laat je alle dierlijke producten staan, waaronder ook zuivelproducten, eieren en honing. Kortom een plantaardig dieet en een veganistisch dieet zijn niet geheel hetzelfde, maar zijn wel nauw met elkaar verbonden.
Gezondheidsvoordelen van plantaardig eten
Overstappen op een volledig plantaardig dieet is niet altijd gemakkelijk, want producten als vlees en vis bevatten belangrijke voedingsstoffen, zoals eiwitten en vitamine B12. Gelukkig zijn er ook voldoende plantaardige producten die deze voedingstoffen bevatten. Op de website van het Voedingscentrum vind je een overzicht van alle geschikte plantaardige alternatieven. Uit onderzoek is gebleken dat het volgen van een plantaardig dieet diverse voordelen voor je gezondheid heeft. Zo geeft het Voedingscentrum aan dat je de kans op hart- en vaatziekten verkleint door minder vlees en meer producten te eten als volkoren granen, peulvruchten, groente, fruit en noten. Door veel te variëren met producten krijg je de juiste voedingstoffen binnen en voorkom je een tekort aan vitaminen en eiwitten. Diëtisten hebben sinds kort een plantaardig alternatief bedacht voor de Schijf van Vijf: Schijf for Life. Ze laten hiermee zien hoe je gezond plantaardig kunt eten.
Milieuvoordelen van plantaardig eten
Het eten van meer plantaardige producten en minder dierlijke producten heeft niet alleen voordelen voor je gezondheid, maar ook voor het milieu. De voedingsindustrie is namelijk verantwoordelijk voor 20 tot 35 procent van de uitstoot van alle broeikasgassen. Een groot gedeelte van deze uitstoot wordt veroorzaakt door de vlees- en zuivelindustrie. Daarnaast besparen we een hoop energie, grondstoffen en water als we meer groente en minder vlees eten. Om een voorbeeld te geven: door één week geen vlees te eten bespaar je maar liefst 130 liter water!
Valkuilen en oplossingen
Het volgen van een plantaardig dieet brengt een hoop voordelen met zich mee, maar er liggen ook een aantal valkuilen op de loer. Wij hebben de drie belangrijkste valkuilen en bijbehorende oplossingen voor je op een rijtje gezet.
1. Dierlijke producten vervangen
Het weglaten van dierlijke producten, zonder dat je op zoek gaat naar vervangende producten, kan zorgen voor tekorten aan bepaalde voedingstoffen of een onverzadigd gevoel. Als je een vegetarisch of meer plantaardig dieet volgt, kan je het beste zo veel mogelijk dierlijke producten vervangen door gelijkwaardige, plantaardige voedingsmiddelen.
2. Omgeving en gewoontes
Onbewust worden we dagelijks beïnvloed door onze omgeving en gewoontes bij de keuzes die we maken, zo ook op het gebied van voeding. Om een voorbeeld te geven: zijn bepaalde groentesoorten in de aanbieding? Dan zijn we sneller geneigd om te kiezen voor groente in plaats van vlees of vis.
3. De prijs van een plantaardig dieet
Op het eerste gezicht lijkt het erop dat een plantaardig dieet niet goedkoop is. Sommige vleesvervangers of vegan producten zijn namelijk behoorlijk prijzig. Maar niets is minder waar, want er zijn namelijk genoeg betaalbare plantaardige producten, waaronder groente en peulvruchten, die goed kunnen dienen als vervangers voor dierlijke producten. Daarnaast komen er steeds meer huismerk vleesvervangers op de markt, die een stuk betaalbaarder zijn.