Wat betekenen de verkiezingen van 2023 voor onze natuur en het klimaat?

Het is niet helemaal met zekerheid te zeggen, want nog niet alle stemmen zijn geteld op het moment van schrijven. Maar één ding is zeker: Boer Burger Beweging (BBB) is de grootste geworden in alle provincies tijdens de Provinciale Statenverkiezingen. Daarnaast heeft de samenwerking tussen GroenLinks en PvdA hun geen windeieren gelegd, want ook zij scoren gezamenlijk goed in veel provincies. Nieuwkomer VOLT krijgt in meerdere regio’s een of meerdere zetels.  Ook Partij voor de Dieren is gegroeid en heeft in totaal 20 extra zetels bemachtigd, verdeeld over verschillende waterschappen. De uitslag van de waterschapsverkiezingen is door de Unie van Waterschappen bekendgemaakt. Duidelijk is dat BBB in 13 van de 21 waterschappen de grootste is geworden. WaterNatuurlijk, de partij waarin GroenLinks, D66 en VOLT samenwerken, wint in 5 waterschappen.

Wat betekent deze uitslag voor onze natuur en het klimaat?
De komende periode wordt, na het tellen van de stemmen, duidelijk wie in het algemene bestuur van de waterschappen en in de Provinciale Staten mag deelnemen. De doorvertaling naar de zetel in de Eerste Kamer volgt. Daarna gaan zowel de waterschappen als de provincies aan de slag met onderhandelingen over het regionale bestuur. Waarom zijn deze onderhandelingen spannend voor natuur en klimaat?

1. Provincies spelen een belangrijke rol bij het oplossen van de stikstofcrisis en het herstellen van de natuur. Iedere provincie is aan zet om voor 1 juli een gebiedsplan te maken, waarin staat hoe zij de natuur herstelt en de stikstofuitstoot vermindert.
2. Provincies zijn aan zet om plannen voor duurzame energie, denk aan windmolens op land en zonneparken, uit te rollen. Dat doen zij via de regionale energiestrategieën.
3. Het uitgeven en handhaven van milieuvergunningen gebeurt grotendeels door de provincie. De provincie kan bijvoorbeeld strenge eisen stellen aan industriële bedrijven om de CO2-uitstoot te verminderen en de luchtkwaliteit in de omgeving te verbeteren. De provincies zijn ook het bevoegd gezag voor regionale luchthavens, zoals Lelystad Airport. De provincie geeft daar de vergunningen voor af.
4. Waterschappen zorgen voor onze sloten, plassen, vennen en rivieren, en kunnen daardoor ook helpen om de biodiversiteit te herstellen. Zij kunnen werken aan de controle van de waterkwaliteit in ons land en streng handhaven op overtredingen van regels rondom water.

Wat deed Natuur & Milieu rondom de verkiezingen?
Bij Natuur & Milieu zetten wij ons in voor regels en wetten die zorgen voor schoon water en een gezonde leefomgeving. We hebben daarom in aanloop naar de verkiezingen campagne gevoerd om mensen te laten stemmen op bestuurders die daar werk van maken. Daarnaast steunden we de gezamenlijke actie van andere natuur- & milieuorganisaties genaamd ‘Ik stem natuurlijk’. Ook organiseerden we op dinsdag 14 maart nog een actie in samenwerking met alle natuur- & milieuorganisaties verenigd in de Groene 11 onder de noemer ‘Niet zonder natuur’. We riepen daarbij mensen op om te stemmen voor de natuur.

Hoe nu verder?
De partijen gaan nu met elkaar onderhandelen over nieuwe regionale coalitieakkoorden. Aan het eind van deze maand wordt het waterschapsbestuur geïnstalleerd. Bovengenoemde onderwerpen komen zowel in de provincies als bij de waterschappen zeker aan bod. Wat Natuur & Milieu betreft blijft verandering en tempo blijft hard nodig; de urgentie van het aanpakken van de klimaatcrisis en de natuurverslechtering worden niet kleiner van verkiezingen. Ook de natuur en andere sectoren dan de landbouw hebben ruimte nodig. Het is daarom cruciaal voor onze toekomst dat de politiek dit ook in deze nieuwe samenstelling gaat aanpakken. In gesprekken met beleidsmakers en politici blijven wij daarop aandringen.