Ga terugHome      Publicaties      CO2-heffing voor de industrie
Explainer

CO2-heffing voor de industrie

Portretfoto Michelle Prins
Michèlle Prins

In Nederland willen we onze CO2-uitstoot in 2030 verminderen met minimaal 49 procent om klimaatverandering tegen te gaan. De industrie stoot veel CO2 uit en moet daarom flink aan de slag. Door te verduurzamen kunnen zij koploper worden in de strijd tegen klimaatverandering en kansen creëren voor de bedrijven zelf en voor de Nederlandse economie en werkgelegenheid. Het beprijzen van vervuiling is daarbij onmisbaar. Wij onderhandelden daarom over een plek voor deze heffing in het Klimaatakkoord en blijven ons hard maken voor een CO2-heffing voor de industrie, het liefst één die alle uitstoot belast. Op deze pagina lees je daar meer over.

Vervuilende industrie
Video over hoe de industrie gaat betalen voor vervuiling

Waarom een CO2-heffing voor de industrie?

Het is een simpele regel waar we ons allemaal aan moeten houden: als je vervuilt, moet je betalen. Dat is nog niet voldoende het geval bij de industrie. De industrie is verantwoordelijk voor meer dan 20 procent van de totale CO2-uitstoot in Nederland (gebaseerd op de definitie van het CBS). Over deze uitstoot moet de industrie een CO2-heffing gaan betalen. De heffing is een bewezen effectief middel om uitstoot tegen te gaan. De kosten van klimaatverandering zijn nu namelijk niet verwerkt in prijzen van producten, waardoor uitstoot van CO2 te goedkoop is en duurzame alternatieven te duur zijn. Een heffing geeft een economische prikkel aan de industrie om maatregelen te nemen om hun werk te verduurzamen, doordat aan CO2-uitstoot een prijskaartje komt te hangen. Verduurzamen zij niet? Dan moeten ze een boete betalen: de CO2-heffing.

Hoe hoog wordt de heffing?

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat er een nationale CO2-heffing komt. De overheid heeft inmiddels een wetsvoorstel opgesteld die op 1 januari 2021 ingaat. Het wetsvoorstel omschrijft een CO2-heffing waarbij ‘vermijdbare’ COwordt belast. Bij de start van de heffing wordt elke vermijdbare ton CObelast met 30 euro. Dat bedrag loopt op tot 125 euro per ton in 2030. De bedoeling is uiteraard dat bedrijven maatregelen nemen om hun bedrijf te verduurzamen, waardoor ze de heffing niet (meer) hoeven te betalen. Eventuele opbrengsten die ontstaan, omdat bedrijven geen maatregelen nemen, worden teruggesluisd als subsidie voor bedrijven die verduurzamen. Zo wordt duurzaam ondernemen nog aantrekkelijker gemaakt. Natuur & Milieu is blij met deze eerste goede eerste stap.

Betalen voor alle uitstoot

In de huidige heffing wordt alleen vermijdbare uitstoot belast, in tegenstelling tot een zogeheten ‘vlakke heffing’ waarbij alle uitstoot wordt belast. Wij pleitten al langere tijd voor zo’n vlakke CO2-heffing, maar het kabinet heeft niet voor deze variant gekozen. De industrie hoeft nu alleen te betalen voor de uitstoot die boven een bepaald gemiddelde komt. Dat gemiddelde heet de ETS-benchmark en is de gemiddelde uitstoot van de best presterende bedrijven in Europa in de betreffende sector. De uitstoot onder de ETS-benchmark is dus gratis.

Extra corona-uitstootrechten

De industrie krijgt vanwege de coronacrisis tot en met 2024 ook nog eens 20 procent gratis uitstootrechten. Bedrijven mogen daardoor meer uitstoten dan volgens de Europese standaard is toegestaan en hoeven daarover geen heffing te betalen. De totale uitstoot tot 2030 zal daardoor hoger zijn dan zonder deze uitstootrechten.

Verhuizen bedrijven niet naar het buitenland door de CO2-heffing?

Uit diverse studies van onder andere De Nederlandsche Bank (DNB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) blijkt dat het risico heel klein is dat bedrijven hun werkzaamheden naar andere landen verhuizen door deze CO2-heffing. De heffing kan negatief effect hebben voor de industriële bedrijven, zoals hogere kosten. Dat toonde een recente analyse aan van PWC. Het kabinet heeft deze analyse ook gelezen, maar heeft besloten dat de effecten aanvaardbaar zijn. Wij denken dat bedrijven Nederland niet snel zullen verlaten omdat veel verschillende factoren bepalen of bedrijven zich hier graag vestigen. Nederland is nog steeds een heel aantrekkelijke vestigingsplaats. Daarnaast zijn er diverse maatregelen die de overheid kan nemen om vestiging in Nederland aantrekkelijk te houden, zoals subsidies voor bedrijven die verduurzamen.

De invloed van Europese plannen

De Europese Commissie heeft voorgesteld de doelstelling voor CO2-reductie aan te scherpen. Zij wil dat we in 2030 onze uitstoot hebben verminderd naar 55 procent ten opzichte van 1990. Dit plan kan ook invloed hebben op de Europese standaard in het ETS, maar dat duurt nog zeker jaren voordat duidelijk is wat de gevolgen zijn voor het ETS. We hebben geen tijd om hierop te wachten als we onze klimaatdoelen willen behalen. Daarom vinden wij het belangrijk dat we nu al starten met de nationale heffing. Nederland kan zo de groene, industriële koploper worden. Daarnaast houdt het huidige wetsvoorstel voor de CO2-heffing al rekening met de Europese standaard. Onze heffing wordt lager of zelfs nul als de Europese prijs voor CO2 stijgt door de hogere Europese reductiedoelen.

Wat doet Natuur & Milieu?

Het vraagt veel werk om de CO2-heffing realiteit te laten worden. Inmiddels is het wetsvoorstel voor de CO2-heffing aangenomen door de Eerste en Tweede Kamer. Daarmee is de nationale CO2-heffing voor de industrie een feit! Een belangrijke eerste stap om vervuiling een prijs te geven en een mijlpaal in ons werk. Maar, met deze eerste stap gezet, blijven wij ons inzetten voor een heffing waarbij de industrie betaalt voor álle uitstoot. Het is goed dat de heffing op vermijdbare uitstoot er komt, maar uiteindelijk willen we dat de heffing alle uitstoot belast. Dit kan een nieuw kabinet in maart 2021 bijvoorbeeld besluiten. Daarom blijven wij gesprekken voeren met politici en ambtenaren om de volgende stap te realiseren.

Persvoorlichters

Voor persgerelateerde vragen kun je terecht bij een van onze persvoorlichters.

dieuwertje penders
Dieuwertje Penders Persvoorlichter
wietske de lange
Wietske de Lange Persvoorlichter