Prinsjesdag 2021: veel geld voor klimaat, maar te weinig voor echt duurzame omslag

Verduurzaming industrie?
CO2-opslag kan voor de korte termijn een noodzakelijke optie zijn. Natuur & Milieu wil dat dit onder strenge voorwaarden gebeurt, en als onderdeel van een pakket maatregelen dat verder inzet op CO2-uitstoot voorkomen. Om ervoor te zorgen dat CO2-opslag de echte verduurzaming niet vertraagt of verdringt, zijn voorwaarden voor de toepassing van CO2-opslag noodzakelijk. Deze voorwaarden zijn vastgelegd in het Klimaatakkoord, waar nu aan getornd wordt.

Marjolein Demmers, directeur Natuur & Milieu: ‘Het kabinet laat de oren hangen naar lobby van de fossiele industrie. Ze doet dit door het subsidieplafond voor CO2-opslag onder de Noordzee los te laten. Dit is onbegrijpelijk en druist in tegen de gemaakte afspraken in het Klimaatakkoord. Het loslaten van het subsidieplafond is bovendien onnodig na het stopzetten van Athos, een van de grootste CO2-opslagprojecten in Nederland. Dit komt omdat Tata Steel voor de waterstofroute heeft gekozen.’

Draagvlak klimaatbeleid
Deze specifieke plannen van het kabinet ondermijnen ook het draagvlak onder burgers voor klimaatbeleid. Uit onderzoeken blijkt keer op keer dat burgers gaan verduurzamen als ook de grote vervuilers worden aangepakt. Onze oproep aan de Tweede Kamer: zorg dat de miljarden terechtkomen bij de echte verduurzaming van de industrie, zoals elektrificatie van processen met groene stroom. En bij maatregelen waar de burger baat bij heeft, zoals extra geld voor het isoleren van woningen.

Gas geven op isolatie
Het kabinet trekt een bedrag van ruim 500 miljoen euro uit voor het isoleren van huizen voor de komende drie jaar via een Nationaal Isolatieprogramma. Natuur & Milieu is blij met deze investering, omdat op dit moment nog te veel Nederlandse woningen slecht geïsoleerd zijn. Voor het klimaat maar ook voor het comfort en de energierekening van de bewoners, is het belangrijk dat veel huizen goed geïsoleerd worden. Naast dat deze investering opgehoogd moet worden naar 900 miljoen in drie  jaar om echt tempo te kunnen maken, willen wij dat het demissionaire kabinet grootschalige isolatie systematischer aanpakt. Daarom pleitten wij al eerder dit jaar voor een ambitieus Nationaal Isolatieprogramma. Hiervoor is nu budget beschikbaar maar het programma is nog niet ontwikkeld. Wij roepen de Tweede Kamer op om het budget voor isolatie te verhogen en het programma te starten.

Luchtvaart
De luchtvaart is een van de meest vervuilende manieren van transport. Wij zijn van mening dat deze sector niet meer vrijgesteld mag blijven van klimaatdoelen in lijn met Parijs en het betalen van belastingen zoals die ook voor andere sectoren gelden. Toch blijft deze regering inzetten op groei waardoor zelfs de afspraken van het Duurzame Luchtvaartakkoord niet gehaald zullen worden. De verduurzaming van de luchtvaart moet nu echt in gang gezet worden. Dat kan niet alleen met innovatie. We zullen minder vliegkilometers moeten maken. Een mooie eerste stap hiernaar is de invoering in 2022 van een bindend CO2-plafond wat nu door het Ministerie van Infrastructuur & Waterstaat wordt uitgewerkt in opdracht van de Tweede Kamer. Maar klimaatdoelen zijn nog altijd te slap en klimaatbeleid wordt vooruitgeschoven of overgelaten aan Brussel. Wij roepen de Tweede Kamer op om hier volgend jaar echt werk van te maken.

Doorpakken in 2022 om de stikstofimpasse te doorbreken
De uitstoot van stikstof door landbouw, industrie, verkeer en huishoudens is schadelijk voor de natuur. Ondanks dat ons land nog steeds in een stikstofimpasse zit, staan er in de Prinsjesdagstukken geen concrete plannen om deze crisis te beteugelen. Dat is wat Natuur & Milieu betreft een gemiste kans, en wij vrezen dat 2022 een verloren stikstofjaar wordt. Om dat te voorkomen, moet op korte termijn stikstofreductie plaatsvinden en bijvoorbeeld meer budget vrijgemaakt voor vrijwillige opkoop. Juist nu is er de kans om boeren te helpen de omslag te maken naar duurzame kringlooplandbouw, waarin zij een goede boterham verdienen. Daarom roepen wij de Tweede Kamer ook op om 2022 geen verloren stikstofjaar te laten zijn, maar de landbouw- en natuurbegroting van 2022 aan te vullen met financiële middelen.