Schoner en minder autorijden

Iedere dag leggen we in Nederland heel wat kilometers af. De auto staat met stip op nummer één als vervoersmiddel. Ook het beleid vanuit de overheid is erop gericht om autogebruik zo gemakkelijk mogelijk te maken. Daarom worden snelwegen breder, nieuwe wegen aangelegd en nog meer parkeergarages gebouwd. Maar lost dit het probleem van de file waar je dagelijks in staat op? Helaas niet, in 2024 hadden we maar liefst 8 procent meer files dan het jaar ervoor. Daarnaast stijgt het aantal mensen dat last heeft van de luchtwegen door uitlaatgassen en bepalen auto’s steeds meer het straatbeeld. Wist je dat een auto gemiddeld 95 procent van de tijd stilstaat? Maar liefst de helft van de publieke ruimte in steden wordt ingenomen door wegen en parkeerplaatsen, ten koste van groen en speelplekken voor kinderen.

Door die grote focus op de auto zijn we er steeds afhankelijker van geworden. Belangrijke voorzieningen zoals ziekenhuizen en supermarkten liggen steeds verder weg en zijn op andere manieren nauwelijks bereikbaar. Nederlanders zien het bezit van een auto daarom als noodzaak, ook als ze dit eigenlijk liever niet zouden willen of niet kunnen betalen. Eén op de drie Nederlanders zou liever geen auto willen, omdat ze dit eigenlijk niet kunnen betalen. En een kwart van ons land heeft geen auto. Hoe komen zij van A naar B?

Wij vinden dat goed beleid bestaat uit een mix van veel verschillende mogelijkheden van vervoer. Die allemaal schoon, gemakkelijk, snel, flexibel en betaalbaar zijn. We doen daarom beleidsvoorstellen waarbij fietsers en voetgangers voorrang krijgen. We pleiten voor een goed openbaarvervoersysteem, dat weer naadloos aansluit bij de mogelijkheid om in een elektrische deelauto te stappen voor die laatste kilometers. Van autobezit en de bijbehorende kosten, naar alleen betalen als je deze gebruikt. Met onze jaarlijkse Deelawards zetten we de gemeente in het zonnetje die dit het best faciliteert.

Betalen naar gebruik geldt wat ons betreft ook voor de belasting die je betaalt voor bezit van een auto. Wij vinden het eerlijker dat de wegenbelasting zoals deze nu is vervalt en vervangen wordt door een systeem waarbij je betaalt voor de kilometers die je rijdt. Even naar oma op zondag? Dan betaal je minder dan wanneer je dagelijks anderhalf uur naar je werk rijdt. We doen concrete voorstellen voor beleid dat dit stimuleert.

Met onze onderzoeken laten we zien welke voordelen nieuwe manieren van nadenken over ons vervoersysteem bieden. Zo toont ons onderzoek naar SUV’s aan dat we onnodig veel grondstoffen gebruiken voor auto’s die steeds groter en zwaarder worden. Dat maakt ons economisch afhankelijk van het buitenland en zorgt voor onnodig veel druk op de natuur en het milieu. Kies je voor middelgrote auto’s, dan kun je met dezelfde hoeveelheid grondstoffen meer mensen voorzien.

Als het aan ons ligt hebben we in 2030:

• Een vervoerssysteem waarbij je kunt kiezen uit tal van schone opties en je comfortabel van A naar B reist. Of je nu 18 of 80 bent.
• Vervoersmiddelen die elektrisch zijn, voor iedereen betaalbaar en zonder onnodige marketingtrends waarbij groter ‘beter’ is.
• Een belastingsysteem waarbij je voor het bezit van een auto betaalt naar wat je gebruikt.
• Ruimte in wijk om lekker te voetballen, te wandelen of een buurttuin aan te leggen. Er staan veel minder auto’s in de straat.

• Gebruik je de auto niet elke dag? Denk dan eens aan autodelen. Dat kan door een bestaande deelauto te gebruiken of door je eigen auto uit te lenen. We zetten de tips en ervaringen voor je op een rijtje.
• Snelwegen verbreden (lees: bomen kappen) om file te voorkomen? Dat kan ook anders. Kijk eens met je werkgever of je flexibel(er) kunt werken, door buiten de spits te rijden of deels thuis te werken. Of wie weet is er een goede OV-regeling mogelijk. Met elkaar kunnen we de piekdrukte op het wegennet verkleinen.
• Stap wat vaker op de fiets. Investeer in goede fietstassen en je kunt er ook meteen je boodschappen of sportspullen mee vervoeren. Je autostoel verruilen voor het fietszadel is ook nog eens gezond en voor je het weet heb je er een nieuwe hobby bij.