Opinieonderzoek verduurzamen woning

Per 2026 wordt de (hybride) warmtepomp de nieuwe norm voor verwarmingsinstallaties. Dit betekent dat wanneer de cv-ketel aan vervanging toe is, er minimaal een hybride warmtepomp voor in de plaats komt. Deze regel heeft een aantal uitzonderingen: 

• het geldt niet voor appartementen en monumentale woningen; 
• de warmtepomp moet binnen 7 jaar terug te verdienen zijn; 
• de warmtepomp moet kunnen voldoen aan geluidseisen; 
• en het geldt niet voor woningen die binnen 10 jaar worden aangesloten op een collectieve warmte-oplossing, zoals een warmtenet. 

Dit onderzoek is een vervolg op het onderzoek van oktober 2022, waarin ook naar de motivaties en belemmeringen is gekeken. Maar in het nieuwe onderzoek deden ongeveer drie keer zoveel deelnemers mee en is specifiek geselecteerd op Nederlanders met bepaalde woonsituaties (huur, koop met vve en koop zonder vve). Het nieuwe onderzoek is dus geen representatief opinieonderzoek naar alle Nederlanders, zoals het vorige onderzoek, maar een verdieping om deze drie groepen bewoners beter te begrijpen. 

Bijna negen op de tien respondenten (87 procent) zeggen op de hoogte te zijn van de effecten van klimaatverandering. Slechts 2 procent geeft aan hier niet van op de hoogte te zijn. Twee op de drie respondenten geven ook aan zich zorgen te maken over klimaatverandering. Dat betekent niet dat iedereen ook een rol voor zichzelf ziet om hier iets mee te doen. Huurders maken zich bijvoorbeeld in gelijke mate zorgen over klimaatverandering als kopers, maar vinden vaker dat zij geen invloed hebben op klimaatverandering. 

Minder dan een kwart van alle respondenten (24 procent) zegt bekend te zijn met de nieuwe regel voor verwarmingsinstallaties die ingaat in 2026. Huurders zeggen vaker dat ze niet op de hoogte zijn dan kopers. Vervolgens is respondenten gevraagd uit te leggen wat de nieuwe regel volgens hen inhoudt, en van de respondenten die eerder al aangaf bekend te zijn met de nieuwe regel, heeft ongeveer de helft (53 procent) het goede antwoord gegeven. Ook weten respondenten vaak niet wanneer de regel zal ingaan. Het zou dus goed zijn als mensen beter worden geïnformeerd. 

Alle respondenten hebben daarna een korte tekst met uitleg over de regel gekregen en toen is naar hun mening hierover gevraagd. Ongeveer vier op de tien respondenten is positief over de regel, en twee op de tien respondenten is negatief. 

De belangrijkste redenen waarom respondenten negatief tegenover de nieuwe regel voor verwarmingsinstallaties staan, is dat zij dit te duur vinden (of dat tenminste verwachten), het geen haalbare optie zou zijn, (hybride) warmtepompen helemaal niet duurzaam zouden zijn of in ieder geval minder schoon/goed zouden zijn dan aardgas en dat men niet gedwongen wil worden om aanpassingen te moeten maken. 

De respondenten die positief tegenover de nieuwe regel staan, noemen vaak als reden dat alle kleine beetjes helpen, er echt (nu) iets moet gebeuren en dat alles wat goed is voor het klimaat/milieu een stap in de goede richting is. In contrast met de respondenten die negatief tegen de nieuwe regel aankijken, noemt deze groep juist dat dwang goed is omdat er anders niks gebeurt. 

Opvallend is dat slechts een enkeling noemt dat kostenbesparing op lange termijn een reden is om positief te zijn, terwijl bij een woning waar de regel voor geldt de (hybride) warmtepomp na uiterlijk 7 jaar is terugverdient. Daarna bespaart deze kosten tot het einde van de levensduur (zo’n 15 jaar) ten opzichte van een cv-ketel. Dat kan uiteindelijk duizenden euro’s schelen. 

Het overgrote deel van de respondenten heeft in de afgelopen twee jaar een aanpassing aan hun woning gedaan om te verduurzamen. Wat iemand kan aanpassen hangt af van hoeveel geld iemand heeft en of hoeveel zeggenschap iemand heeft over diens woning. Kleinere aanpassingen en gedragsverandering zijn voor bijna iedereen mogelijk, zoals ledverlichting en kierdichting. Respondenten hebben in gelijke mate hun thermostaat lager gezet, korter gedoucht en minder ruimten verwarmt.  

Maar bij grote aanpassingen zien we duidelijk verschillen. Ongeveer één op de drie kopers zonder vve heeft in de afgelopen twee jaar hun woning geïsoleerd en/of zonnepanelen genomen, tegenover minder dan één op de vijf van de huurders en kopers met een vve. 

Wanneer geld geen rol zou spelen zouden respondenten het liefst zonnepanelen nemen, isoleren en een warmtepomp nemen, maar voor een groot deel van de respondenten zijn financiële beperkingen op dit moment een te grote drempel. Verder geeft bij de huurders ongeveer de helft (49%) aan dat de belangrijkste belemmering is dat hun verhuurder geen maatregelen wil nemen. 

In het onderzoek zijn nog meer opinievragen gesteld, lees het hele onderzoek.