Ga terugHome      Thema’s      Circulaire economie      Grondstoffen      Zijn elektrische voertuigen duurzaam?
Interview

Zijn elektrische voertuigen duurzaam?

Lenneke Bolkenbaas
Zijn elektrische voertuigen duurzaam? Deze vraag stelden we aan Fenna Plaisier, mobiliteitsexpert bij Natuur & Milieu.
Witte auto met stekker laadt op

Elektrische voertuigen zijn schoner, dat weten we. Maar wat is het probleem met de winning van de grondstoffen die nodig is voor de batterijen?

Mijnbouw heeft bijna altijd een negatieve impact op de lokale omgeving van de mijn. Dit geldt voor het milieu, maar ook voor de lokale bevolking. De winning van olie leidt bijvoorbeeld tot ontbossing, verontreiniging van water en grond en er worden mensenrechten geschonden.

Bij de winning van grondstoffen die nodig zijn voor batterijen van elektrisch vervoer is er ook schade. Zo leidt de winning van lithium bijvoorbeeld op verschillende plaatsen in Zuid-Amerika tot watervervuiling en leidt de nikkelwinning in Indonesië tot ontbossing.

Er bestaat op korte termijn ook nog een kans dat de vraag sneller stijgt dan het aanbod. Dan komt er dus schaarste. Dat is een probleem omdat we natuurlijk snel onze uitstoot naar beneden willen brengen om verdere klimaatverandering te voorkomen.

Zijn brandstof auto’s dan niet duurzamer dan elektrische auto’s?

Benzine of dieselauto’s zijn zeker niet duurzamer dan elektrische auto’s. In de eerste plaats gebruiken we olie als brandstof voor deze auto’s. De oliewinning is al jaren verantwoordelijk voor enorme milieuvervuiling en mensenrechtenschendingen. Daarnaast verbranden we die olie en komt er dus  ook CO2 vrij dat zorgt voor klimaatverandering. Dat is bij elektrische auto’s niet het geval. Het verbranden van de olie zorgt er ook voor dat we het maar 1 keer kunnen gebruiken. Daarom blijft de vraag al honderd jaar steeds sneller groeien. We hebben nooit genoeg. Ook dat is bij elektrische voertuigen niet het geval.

Als je naar de hele levenscyclus kijkt, van de productie van de auto tot die niet meer gebruikt wordt, stoot een elektrische auto 60% minder CO2 uit dan een brandstofauto.  

De elektrische auto heeft nog een voordeel: we kunnen de batterijen voor een groot deel weer recyclen. Dat zorgt ervoor dat we uiteindelijk de grondstoffen niet meer uit de grond hoeven te halen, maar uit de oude batterijen. Omdat we nu nog heel weinig elektrische auto’s hebben en dus weinig oude batterijen, zullen we de komende jaren juist nog wel veel uit de grond moeten halen. En dus veel mijnbouw nodig hebben.  

Maakt het type auto dan nog uit?

Onze auto’s worden op dit moment steeds groter en zwaarder. Elektrische SUV’s zijn enorm in opkomst. Dat is slecht nieuws. Want, hoe groter de auto, hoe zwaarder de batterij en hoe meer grondstoffen er nodig zijn voor die batterij. Kies je voor een middelgrote auto, dan heb je veel minder grondstoffen nodig voor de batterij. We hebben onderzoek gedaan naar de voordelen hiervan.  

Hoe kunnen we voorkomen dat batterijen onnodig schade veroorzaken?

Er zijn twee manieren die allebei even belangrijk zijn. We kunnen de schade verminderen door ervoor te zorgen dat we minder grondstoffen nodig hebben. Dat kan als we ervoor zorgen dat we minder producten nodig hebben. Bijvoorbeeld: door langer met je mobiele telefoon te doen, heb je minder telefoons nodig. Maar dan moeten de telefoons wel zo gemaakt worden dat ze lang mee kunnen en gerepareerd kunnen worden. Of we zorgen ervoor dat op een slimmere manier invulling geven aan onze mobiliteitsbehoefte, waardoor we minder auto’s nodig hebben en dus ook minder grondstoffen voor autobatterijen

De andere manier is dat we bij mijnbouw afspraken maken. Zoals het instellen van no-go zones. Dat zijn zones die zo belangrijk zijn voor mensen en de biodiversiteit, dat we die plekken met rust moeten laten. Of door mensen- en milieurechten centraal te stellen in de waardeketen van de mineralen.

Voor zowel de eerste manier, het verminderen van de grondstoffenbehoefte, als de tweede manier, eerlijke mijnbouw, zijn afspraken nodig met bedrijven en overheden. Hoe zorgen we ervoor dat we bijvoorbeeld minder auto’s nodig hebben in ons leven? Of dat telefoons makkelijker te repareren zijn. En hoe zorgen we ervoor dat alle bedrijven en overheden zich aan de afspraken houden bij mijnbouw?

Waar richt Natuur & Milieu zich op?

Onze belangrijkste focus op dit terrein is vraagvermindering. Dus hoe kunnen we die grondstoffenbehoefte naar beneden brengen. Voor auto’s betekent dit:  

  1. Minder behoefte aan een eigen auto door goed openbaar vervoersmogelijkheden die je snel van A naar B brengen  
  2. Goede deelsystemen voor die keren dat je nog wel een auto nodig hebt 
  3. Lichte, compacte auto’s. Dus geen trends die auto’s onnodig zwaar en groot maken.  

Als de auto eenmaal gebruikt wordt, kunnen we met repareren ervoor zorgen dat de auto langer meegaat. Dan is het handig als de auto en de batterij zo wordt gemaakt, dat die ook makkelijk te repareren is. En als de batterij echt op of kapot is, kunnen we met recycling zorgen dat we de batterij weer opnieuw kunnen gebruiken.