Onderzoek
Trendanalyse: de ‘haarvaten’ van de Nederlandse wateren hebben een zorgwekkend slechte waterkwaliteit
Nederlandse sloten hebben een zorgwekkend slechte waterkwaliteit. Dat laat nieuw onderzoek naar de staat van Nederlandse sloten zien, dat we lieten uitvoeren door advies- en ingenieursbureau Haskoning. De sloten scoren gemiddeld ver onder de norm, en sinds 2009 is er nauwelijks vooruitgang. Waterplanten verdwijnen, zelfs in natuurgebieden. Vervuiling en opwarming maken dat onze duizenden sloten er slecht voor staan.
Nederland telt ruim 320.000 kilometer aan sloten; dat is maar liefst acht rondjes om de aarde. Dit fijnmazige netwerk van sloten verbindt de natuur en is van levensbelang voor de leefbaarheid van ons land. Sloten zuiveren water met behulp van planten als riet en lisdodde, zorgen dat soorten zich kunnen verspreiden door het landschap en ze zijn kraamkamers voor vissen, insecten en amfibieën.
Wat liet dit onderzoek zien?
- De Nederlandse sloten komen gemiddeld niet verder dan een ecologische score van 0,4. Voor natuurlijke wateren is de norm 1,0 maar omdat vrijwel alle Nederlandse wateren gewijzigd of kunstmatig zijn aangelegd, geldt hiervoor een ecologische norm van 0,6. Maar ook daar zit deze gemeten score dus nog onder. De ecologische score van water houdt in dat de soorten planten en dieren die daar thuishoren ook aanwezig zijn.
- Zelfs in natuurgebieden is sprake van een duidelijke achteruitgang van waterplanten. Waterdieren doen het in de wateren in natuurgebieden nog ietsje beter.
- In sloten worden nog steeds verboden bestrijdingsmiddelen aangetroffen, terwijl de watertemperatuur door klimaatverandering snel oploopt.
We zien deze ontwikkeling al lang, maar dat maakt ons niet minder bezorgd over deze resultaten. ‘De gevolgen raken niet alleen de natuur. Vervuild slootwater kan bijdragen aan de verspreiding van ziekten: er zijn veertien ziekten bekend die in verband staan met slechte waterkwaliteit. Daarmee is het een ecologisch én volksgezondheidsprobleem’, aldus Koenraad Backers, waterexpert bij Natuur & Milieu.
‘Sloten zijn geen randverschijnsel. Ze zijn de haarvaten van ons watersysteem en onmisbaar voor natuur, mens en klimaat. Alleen met serieuze keuzes kunnen we zorgen dat die 320.000 kilometer aan waterwegen bijdragen aan een schoon, gezond en leefbaar Nederland.’
Tijd voor een duidelijke koers
Echte verbetering is alleen mogelijk is met noodzakelijke en ingrijpende systeemmaatregelen, het “laaghangend fruit” is al geplukt. De politiek heeft hier een belangrijke verantwoordelijkheid in. Het is nu tijd voor keuzes in landgebruik, voor een aanpak van wat er aan mest en bestrijdingsmiddelen in het water mag komen en strengere regels voor chemische stoffen. Alleen zo kunnen we zorgen dat ons land een waterland blijft om trots op te zijn.
Lees hier het trendrapport over de waterkwaliteit van Nederlandse sloten.
Persvoorlichters
Voor persgerelateerde vragen kun je terecht bij een van onze persvoorlichters.
