Home      Projecten      Groene stad

Project

Groene stad

voorbeeld van een groene stad

Ook in steden moet de natuur de ruimte krijgen.  Er verdwijnen nu steeds meer soorten dieren en planten uit de stad, oftewel de biodiversiteit in steden staat onder druk. Dat pakt niet alleen negatief uit voor de dieren en planten zelf, maar ook voor de bewoners. Meer natuur heeft namelijk een bewezen positief effect op de gezondheid en het welzijn van mensen. En bovendien helpt het tegen wateroverlast, droogte en hittestress. Daarom zetten wij ons in voor groene steden.

75%
van de ruimte buiten is van steen en asfalt
3,5 miljoen
mensen hebben geen groene buurt
60+
partijen werken met ons aan een oplossing

Wat is het probleem?

Steden kunnen een aantrekkelijke plek zijn voor vele soorten dieren en planten, maar worden dat steeds minder. De natuur krijgt te weinig aandacht in de ontwikkeling van steden. Er is daardoor steeds minder ruimte voor dieren en natuur, doordat steden versteend zijn: ze liggen vol tegels, beton en asfalt. Ook is de kwaliteit van de aanwezige natuur steeds minder. Er zijn slechts kleine stukjes groen beschikbaar, waarin steeds vaker planten groeien die weinig voedsel aanbieden voor dieren. Het gebrek aan gezonde natuur is niet alleen nadelig voor de dieren en planten zelf, maar het heeft ook nadelige effecten op de gezondheid van de mensen in de stad. De lucht is er bijvoorbeeld minder schoon en een versteende leefomgeving biedt minder ontspanning. Zo lopen we de gezondheidsvoordelen van een groene omgeving mis, en is er in de stad meer risico op droogte, extreme hitte of juist ondergelopen straten.

Beleid kan hierin het verschil maken, maar gemeentes zijn nu niet verantwoordelijk voor de kwaliteit van de natuur in hun eigen steden. Er bestaan daar ook geen regels voor. Gemeentes die wél stappen willen zetten lopen tegen allerlei problemen aan: er zijn weinig ecologen beschikbaar die hen kunnen helpen met kennis, ze hebben te weinig budget, ze kunnen er geen ruimte voor vinden, en er zijn te weinig planten beschikbaar bij kwekers die écht goed zijn voor de dieren die in ons land voorkomen. Tegelijkertijd kennen veel mensen de meerwaarde van natuur in de stad nog niet, waardoor het lastig is voor zowel bewoners als projectontwikkelaars om daar meer ruimte voor te maken in de stad.

Portretfoto Wilma Berends

Programmaleider Groene Stad

Wilma Berends

Natuur in de buurt is belangrijk voor mensen, dieren en planten. Regels over hoeveel en welke soort natuur er in de buurt komt, helpt om onze steden een prettigere plek te maken om te leven.

Illustratie toekomstvisie mobiliteit in de stad
Overhandiging rapport groennormen aan ministers De Jonge en Van der Wal
Onze collega Wilma overhandigt ons rapport over groennormen aan ministers De Jonge en Van der Wal.
Mensen fietsen over straat

Onze missie

Wij zorgen dat de natuur in de stad verbetert en mensen zich meer betrokken voelen bij de natuur.

Wij willen toewerken naar groene steden, die via zogeheten groene en blauwe verbindingen (zoals bermen en water) verbonden zijn met andere groene steden, parken en natuurgebieden. Zodat dieren zich makkelijker kunnen verplaatsen en met andere groepen van dezelfde soort kunnen mengen. En zodat zaden zich makkelijk kunnen verspreiden, want zo blijft de natuur gezond. We streven naar een land waar je dichtbij huis vlinders, bijen, vogels, egels en vleermuizen ziet. Waar in de buurt niet alleen een grasveldje, een bloemperk en een bak violen zijn, maar waar ook grote inheemse bomen en struiken groeien. Waar je kunt genieten van schonere lucht en van schaduw op warme dagen. Waar je toegang hebt tot een mooi netwerk van paden om te fietsen en te wandelen. Een leefomgeving waar zowel jij je prettig voelt, als dieren en planten die van nature in Nederland voorkomen.

Detail van een Zomereik in een straat in Leiden

Plant de juiste bomen voor meer biodiversiteit

We onderzochten miljoenen bomen in Nederlandse gemeenten. Daaruit blijkt dat gemeenten meer kunnen doen voor de biodiversiteit. Wij maakten daarom een groene bomenlijst met 97 boomsoorten die het beste passen bij ons milieu, de omgeving en de dieren en planten die hier leven. Uiteraard kun je – als je daar plek voor hebt - ook de bomen uit onze groene lijst planten in jouw eigen tuin.

Bekijk het onderzoek

Wat doen wij?

Ruimte voor natuur in nieuwbouwwijken
Om meer ruimte te maken voor natuur in de stad moet natuur een vanzelfsprekend ingrediënt worden in alle nieuwbouwprojecten. Wij dringen daarom bij de overheid aan op passende wetten en regels die ontwikkelaars verplichten om in nieuwbouwprojecten de natuur ook een handje te helpen. Ons manifest voor bouwen voor natuur heeft al geleid tot een nieuw wetsvoorstel waardoor ontwikkelaars verplicht ruimte moeten maken voor dieren in de woningen, bijvoorbeeld met speciale stenen waarin zwaluwen of mussen nesten kunnen bouwen. Een belangrijke eerste stap!

Ruimte voor natuur in bestaande wijken
Maar ook in de bestaande wijken valt nog een hoop te winnen. Er is veel asfalt en beton, en juist heel weinig natuur. Wij kaartten deze situatie aan bij de overheid met ons onderzoek naar verstening in steden en dragen oplossingen aan voor hoe dit anders kan, namelijk door te vergroenen. Groennormen zorgen voor die vergroening. We blijven er in gesprekken met politici en ambtenaren op aansturen dat die normen worden vastgelegd in beleid. Ook sturen wij erop aan dat er regels komen voor gemeentes waar groenvoorzieningen in de buurt aan moeten voldoen.

Beschikbaarheid van inheemse bomen en planten
Ten slotte zijn er veel te weinig inheemse planten en bomen beschikbaar bij kwekers die écht iets betekenen voor de dieren die in Nederland voorkomen. Deze zijn niet alleen onmisbaar voor de dieren die erin leven en ervan eten, maar ook voor een koelere omgeving en een betere gezondheid van de mensen die in de buurt wonen. We gaan daarom in gesprek met bomentelers, zodat ze meer bomen kweken die van nature voorkomen in Nederland en voedsel en schuilplaatsen bieden voor allerlei soorten dieren. Dan kunnen we er nog meer planten op geschikte plekken in onze steden.

Afbeelding van Timo Roeke Vogelbescherming

Senior Adviseur Bescherming bij Vogelbescherming

Timo Roeke

In het stedelijk gebied vindt de Nederlandse biodiversiteit een vriend in Natuur & Milieu. Net als stadsvogels zien zij bij uitstek de kansen die deze dynamische omgeving biedt en realiseren zij herstel van biodiversiteit met originele ideeën waar ik als natuurbeschermer enthousiast van word.

Wat kun jij doen?

Woon jij in een straat waar amper bomen, struiken of parken in de buurt te vinden zijn? Vergroen dan je buurt! Dit kun je op een aantal manieren doen:

  1. Neem contact op met je gemeente en vraag je gemeenteraad om werk te maken van een groenere buurt.
  2. Vraag de gemeente om een boomspiegel of perk in eigen beheer te krijgen, zodat je er planten in kunt zetten die goed zijn voor vogels en insecten.
  3. Zoek uit via je buren of het internet of er bij jou in de buurt groene buurtinitiatieven zijn. Daar kun je samen zorgen voor meer groen in jouw buurt.
  4. Heb je een tuin? Dan geldt: tegels eruit, zoveel mogelijk inheemse planten, struiken en boompjes erin.
Detail van een Zomereik in een straat in Leiden

Elke gift helpt!

Wij werken aan een klimaatneutraal Nederland en het herstel van de natuur. Het moet echt anders en we geloven dat het kan. Met jouw donatie help je ons mee!