Waarom hogere belastingen soms goed nieuws zijn

In 2022 werd een tijdelijke accijnskorting ingevoerd op benzine en diesel om de extreem hoge brandstofprijzen te dempen. Het demissionaire kabinet wilde die korting nòg een jaar verlengen en deels betalen met de inkomsten van de CO2-heffing op geïmporteerde goederen.Nu wordt dat deels teruggedraaid: 25 procent van de korting verdwijnt. Dat betekent dat fossiele brandstoffen een hogere prijs krijgen. Vanaf januari 2026 merk je dat als automobilist bij het tankstation. Is dat leuk? Nee. Is het nodig? Dat wel. Benzine en diesel leiden tot CO2-uitstoot en zijn slecht voor het klimaat. Door deze brandstoffen eerlijker te prijzen, wordt het aantrekkelijker om te kiezen voor schonere alternatieven, zoals het openbaar vervoer of elektrisch rijden. Tegelijkertijd zien we dat brandstoffen nu relatief goedkoop zijn, omdat de lonen harder zijn gestegen dan de prijs van benzine. Daardoor is de korting niet meer zo hard nodig.

Een belangrijk extra effect is dat deze aanpassing ongeveer 400 miljoen euro oplevert. Dat geld wordt geïnvesteerd in het openbaar vervoer, zodat trein en bus betaalbaar blijven. Een afspraak waar wij ons voor hebben ingezet en die laat zien hoe vervuiling belasten en duurzame alternatieven versterken hand in hand kan gaan.

Ook bij zakelijke auto’s wordt een duidelijke stap gezet richting schoner rijden. Vanaf 1 januari 2027 komt er een zogenoemde pseudo-eindheffing op zakelijke auto’s die rijden op benzine of diesel en ook privé worden gebruikt. Deze belasting wordt betaald door de werkgever en mag niet worden doorberekend aan de werknemer. Fossiele leaseauto’s worden daardoor duurder en minder aantrekkelijk voor werkgevers, terwijl elektrische leaseauto’s juist de logische keuze worden.

Als werknemer merk je dit waarschijnlijk doordat je alleen een elektrische leaseauto aangeboden krijgt. Op de langere termijn heeft deze maatregel nog een extra voordeel: meer elektrische leaseauto’s nu, zorgen straks voor een groter aanbod betaalbare tweedehands elektrische auto’s.

Ten slotte gaat ook de vliegbelasting veranderen. Vanaf 2027 komt er een hoger belastingtarief voor middellange en lange vluchten, en gaan reizigers met privéjets flink meer betalen. Dat vinden wij een belangrijke stap. Wie vaker en verder vliegt, veroorzaakt meer uitstoot. Het is dan logisch dat je ook meer betaalt. Deze belasting is een succes dat we mede hebben behaald dankzij de vele reacties die mensen instuurden op de consultatie van dit wetsvoorstel. Het laat goed zien dat eerlijker beprijzen van vliegen steeds normaler wordt.

Tegelijkertijd zijn we er nog niet. Businessclass-reizigers betalen bijvoorbeeld nog geen hoger tarief, ondanks hun grotere klimaatimpact. En overstappers blijven volledig vrijgesteld van belasting. Dat vinden wij niet eerlijk, en daarom blijven wij ons ervoor inzetten dat ook zij een eerlijke prijs gaan betalen. Lees hier meer over de vliegbelasting

Hogere belastingen zijn geen doel op zich. Maar als ze slim worden ingezet, helpen ze ons vooruit. Deze belastingmaatregelen maken vervuilende keuzes minder vanzelfsprekend en geven een duidelijk maatschappelijk signaal: dit gedrag heeft een prijs, omdat het schade veroorzaakt. Tegelijk wordt het voor bedrijven aantrekkelijker om te investeren in schone alternatieven, zoals elektrische auto’s, duurzame energie en schonere productie. Voor reizigers ontstaat er meer balans tussen vervuilende en schone keuzes. De afspraak over de brandstoffenaccijns laat dat goed zien: door via belasting automobilisten op een eerlijke manier te laten bijdragen aan de kosten voor klimaat, gezondheid en leefomgeving, kunnen we dit geld inzetten om het schone alternatief aantrekkelijk en betaalbaar te houden. 

Een veelgehoorde zorg over klimaatbeleid is dat het leven onbetaalbaar wordt. Die zorg is begrijpelijk. Daarom kijken wij altijd naar het hele plaatje. De overgang naar een duurzamere economie lukt alleen als iedereen mee kan doen. Hogere prijzen zonder goede alternatieven of ondersteuning vergroten juist de ongelijkheid. Eerlijke belastingen betekenen voor ons dat de grootste vervuilers het meest betalen, en dat de opbrengst wordt gebruikt om mensen te helpen verduurzamen. Denk aan investeringen in openbaar vervoer. Belastingen werken het best wanneer ze worden gecombineerd met slimme investeringen die duurzame keuzes toegankelijker maken. 

Ook de komende jaren blijven wij ons inzetten voor eerlijke belastingen. Bijvoorbeeld voor rekeningrijden, waarbij je betaalt voor hoeveel, waar en wanneer je rijdt. En voor het afbouwen van belastingvoordelen voor vervuilende bedrijven, zodat duurzaam ondernemen niet langer wordt benadeeld. Zo zorgen we ervoor dat duurzame keuzes niet alleen beter zijn voor het klimaat, maar ook logisch en betaalbaar worden in het dagelijks leven.