Nederland staat op de beschamende tweede plaats van de landen met het hoogste gebruik van bestrijdingsmiddelen per hectare van de Europese Unie. Terwijl het Europese Hof van Justitie duidelijk stelt dat de bescherming van mens, dier en milieu tegen de gevaarlijke effecten van bestrijdingsmiddelen voorgaat op de bewerking van teelten en gewassen. Toch worden er door nalatig overheidsbeleid overal in onze omgeving giftige stoffen aangetroffen: in voedsel, in huisstof, in urine en ontlasting, in de bodem, planten in de tuin, het park en in het (drink)water.
Wereld op zijn kop
Daarnaast blijft de overheid vasthouden aan het principe dat bestrijdingsmiddelen mogen worden gebruikt zolang er geen definitieve link bewezen is met ziekten zoals de ziekte van Parkinson. De initiatiefnemers: ‘Dat is de wereld op zijn kop: de overheid zou ons moeten beschermen totdat het bewezen is dat de bestrijdingsmiddelen veilig zijn.’
Nickie van der Wulp, directeur van de Parkinson Vereniging: ‘Het is onbestaanbaar dat onze overheid niet met zekerheid kan zeggen dat het gebruik van pesticiden in Nederland veilig is en géén parkinson veroorzaakt. Naar schatting zijn er 67.000 mensen in Nederland met de diagnose parkinson en dit aantal neemt elk jaar toe: Parkinson is wereldwijd de snelstgroeiende hersenziekte. Veel mensen met parkinson zijn in vroegere jaren in aanraking geweest met pesticiden.’
Ernstige aandoeningen
Door de veelvuldige blootstelling aan bestrijdingsmiddelen lopen boeren, tuinders en hun werknemers risico op gezondheidsschade. Maar ook omwonenden en kinderen krijgen meer bestrijdingsmiddelen binnen dan mensen die verder weg wonen. Bestrijdingsmiddelen worden in verband gebracht met de ziekte van Parkinson, maar ook verschillende kankersoorten, voortplantingsproblemen, immuniteitsproblemen, autisme en ADHD.‘Steeds meer burgers maken zich zorgen om hun directe leefomgeving en stappen naar de rechter. Burgers zouden niet naar de rechter hoeven te stappen. De overheid heeft de taak hen te beschermen’, aldus de organisaties.
Kitty Jong, vicevoorzitter FNV: ‘Ongebreideld gebruik van pesticiden en het voorzorgsprincipe gewoon terzijde schuiven. Het is het zoveelste voorbeeld dat de gezondheid van werknemers en het behoud van de natuur ondergeschikt zijn aan de economische belangen van een paar mensen. Voor ons als vakbond onacceptabel, dat moet stoppen.’
Biodiversiteitscrisis
Bestrijdingsmiddelen bedreigen ook de natuur. Sinds 1900 zijn de inheemse populaties planten en dieren met maar liefst 85% afgenomen, en in landbouwgebieden zelfs met 50% in de afgelopen dertig jaar. In de helft van onze sloten en kanalen worden de normen voor bestrijdingsmiddelen overschreden. Gelukkig laten steeds meer boeren zien dat het anders kan, maar dat gaat niet vanzelf. Daarom roepen de organisaties op de landbouw grondig te hervormen en daarbij boeren te helpen in de transitie naar een gezonde landbouw.
Marjolein Demmers, directeur Natuur & Milieu: ‘De Nederlandse landbouw gebruikt grote hoeveelheden bestrijdingsmiddelen, met rampzalige gevolgen voor de natuur en onze leefomgeving. Vissen, vogels en insecten worden in hun voortbestaan bedreigd. Uit ons onderzoek blijkt dat ook in kwetsbare drinkwatergebieden regelmatig te hoge concentraties van deze giftige stoffen worden aangetroffen. Het maakt drinkwaterzuivering duurder en brengt de veiligheid van ons drinkwater in gevaar. Daarom is het essentieel dat de overheid het gebruik van bestrijdingsmiddelen terugdringt en duurzame landbouw stimuleert.’
Oproep aan overheid
De Parkinson Vereniging, Natuur & Milieu, de FNV en een brede coalitie van andere maatschappelijke organisaties roepen de overheid op om de volgende acties uit te voeren:
- Pas het voorzorgsbeginsel toe: sta geen bestrijdingsmiddelen toe als er twijfel of onduidelijkheid is over de schadelijke gevolgen op onze gezondheid of ecosystemen.
- Bescherm de gezondheid van omwonenden door het instellen van brede spuitvrije zones rondom woningen, scholen en zorginstellingen en zorg voor goede naleving van regelgeving.
- Bescherm de natuur en het (drink)water door het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen sterk te verminderen en te investeren in natuurinclusieve landbouw.
De Parkinson Vereniging, Natuur & Milieu en de FNV overhandigden twee jaar geleden samen met 36 organisaties al een actieagenda aan de Tweede Kamer. Tot nu toe heeft de overheid echter nauwelijks iets gedaan om de problemen aan te pakken. Ondanks de toenemende maatschappelijke zorgen over bestrijdingsmiddelen en het aantal parkinsonpatiënten dat sindsdien met (circa 4%) hard is gegroeid.
Persvoorlichters
Voor persgerelateerde vragen kun je terecht bij een van onze persvoorlichters.