Opinie: Overheid, geef de groene vrachtwagen ruim baan

De coronatijd laat zien hoe wezenlijk transport voor onze samenleving is. Ondanks alles blijven supermarkten en ziekenhuizen bevoorraad. Juist nu wordt zichtbaar hoe onmisbaar het vrachtverkeer is voor ons allemaal.

Maar in zijn huidige vorm, gebruikmakend van fossiele brandstoffen, is het onhoudbaar. Het klimaat eist snelle verduurzaming van het transport in Nederland. Transport en Logistiek Nederland en Natuur & Milieu slaan de handen ineen en roepen het nieuwe kabinet op: ga ook in het transport voor groen herstel.

Bij een crisis kun je door goed samen te werken, snel veel bereiken. Dat doen we als branchevereniging en milieuorganisatie dan ook. Om te kunnen slagen in de missie om het transport in Nederland te verduurzamen is echter een derde bondgenoot vereist: het nieuwe kabinet. In aanloop naar de verkiezingen vragen we politieke partijen om onze bondgenoot te worden. Om samen in de toekomst met emissieloos transport te kunnen zorgen voor nog steeds volle schappen in de winkels en andere voorzieningen.

Het gaat niet zonder zwaardere elektriciteitskabels en dus niet zonder een overheidsplan
In het Klimaatakkoord is afgesproken dat bevoorrading van de veertig grootste steden van ons land vanaf 2025 emissieloos is. Geen vervuilende vrachtwagens meer in binnensteden. De transportsector durft het aan. De milieubeweging vindt het een goede eerste stap.

Maar voor de realisatie ervan is het nu tijd voor steun van de overheid, zowel financieel als met beleid. Met die steun kan het aantal elektrische trucks komende jaren snel groeien. Voor deze omslag is dringend behoefte aan investeringen in publieke, en vooral ook private laadpunten voor vrachtwagens.

Daarvoor zijn op specifieke plekken zwaardere elektriciteitskabels nodig. Om dat voor elkaar te krijgen, is regie vanuit de overheid, gebaseerd op een duidelijk plan, onontbeerlijk.

Met alleen duurzaam transport in de steden zijn we er niet. Ook het vervoer over lange afstanden moet schoner. Dat vraagt om een internationale aanpak, want het vervoer is – net als het klimaat – grensoverschrijdend. Europa heeft afgesproken na de coronacrisis een groen herstel van de economie voor te staan.

Onze nieuwe ministers kunnen als onze bondgenoten meebeslissen over de invulling van het groei- en herstelfonds van de Europese Unie. Wij vragen hen deze kans te grijpen om ondernemers te helpen bij de overstap naar niet-vervuilende vrachtwagens en de producenten ervan te prikkelen grote aantallen van die wagens aan te bieden.

Wie vraagt, moet ook bieden. Daarom heeft de transportwereld ingestemd met de kilometerheffing voor vrachtwagens. Of liever: met betalen naar gebruik. Wie meer met een vervuilende vrachtwagen rijdt, heeft hogere kosten. Dat maakt duurzaam transport lonend en stimuleert inventief gebruik van vrachtwagens, efficiënter vervoer en samenwerking. De opbrengsten van die kilometerheffing kan en moet de overheid dan ook inzetten voor de gevraagde stimuleringsmaatregelen van duurzaam transport.

Ondernemers, milieuorganisaties, de hele samenleving heeft behoefte aan een routekaart
Tenslotte: overheid, geef perspectief aan ondernemers en bereid je tijdig voor. Werk mee aan een duidelijk toekomstbeeld voor het goederenvervoer. Nog niet alle noodzakelijke mogelijkheden en technologieën zijn volledig ontwikkeld. Maar de overheid moet zich nu wel voorbereiden om straks niet te laat te zijn.

Geef richting, stel kaders, laat ontwikkelingen naast elkaar en gelijktijdig plaatsvinden, dan kan de overheid dingen bereiken met een snelheid die eerder niet voor mogelijk werd gehouden. Dat is hard nodig. Ondernemers en milieuorganisaties hebben behoefte aan een routekaart voor de energietransitie in de logistiek. Iedereen trouwens, want vervoer raakt het dagelijks leven van ons allemaal.

Deze opinie van Marjolein Demmers, directeur Natuur & Milieu
en Elisabeth Post, voorzitter van Transport en Logistiek Nederland
verscheen op 9 maart 2021 in Trouw.

Bekijk hier de oproep van Transport en Logistiek Nederland en Natuur & Milieu.