Opinie: Nederland neemt risico door onbeperkt grondstoffen op te maken

De grondstoffen voor onze spullen, zoals olie uit Nigeria voor plastic, of kobalt uit Congo voor onze batterijen, worden vaak naar China of andere goedkope arbeidslanden verscheept waar er producten van worden gemaakt. Als een land besluit de deze grondstoffen zelf te houden, of er komt oorlog of een natuurramp, kunnen er tekorten ontstaan. In Nederland krijgen we dan te maken met spullen die heel duur worden, of helemaal niet meer te krijgen zijn. Dat kan een groot probleem zijn. Bijvoorbeeld voor ziekenhuizen die apparatuur nodig hebben, of voor bedrijven die laptops en computers gebruiken. Minder grondstoffen gebruiken is dus goed voor onze onafhankelijkheid en het milieu.

De overheid belooft al jaren dat we minder afhankelijk zullen worden door onze economie “circulair” te maken. Dat is een economie waarin we zuinig omgaan met spullen, zodat we minder grondstoffen en spullen nodig hebben. Maar de overheid doet dus nog weinig voor een circulaire economie. Er is nauwelijks beleid dat bedrijven stimuleert om bijvoorbeeld meer te hergebruiken, voorlopers zoals plastic recyclingfabrieken gaan zelfs failliet omdat bedrijven die niet ‘circulair’ werken geen strobreed in de weg gelegd wordt. En initiatieven van de overheid op het gebied van repareerbaarheid van spullen zijn er weinig.

We gaan nu juist steeds minder zuinig om met spullen. We leven in een wereld waarin we snel spullen weggooien, mede doordat we niet mee geholpen worden. Mobiele telefoons gaan snel kapot en zijn amper te repareren. Hyper fast fashion gooien we na een paar keer dragen weer weg omdat er gaten in zitten. De overheid staat grote auto’s tot wel 2,5 ton zwaar toe, dat kost veel van onze grondstoffen en ruimte, terwijl de meeste mensen er niet van profiteren. Het eindeloos delven van grondstoffen veroorzaakt zo veel schade aan de natuur, het klimaat en dieren en hun leefomgeving én onze afvalbergen blijven groeien.

De overheid kan veel meer doen. Door bijvoorbeeld verplichtende doelen te stellen voor hoeveel minder grondstoffen we willen gaan gebruiken als land. Zij kan mensen en bedrijven helpen om zuiniger om te gaan met grondstoffen. Door nieuwe spelregels te maken voor bedrijven, zodat ze oplossingen bedenken om betere spullen te maken waardoor ze langer meegaan. En voor de consument kan de overheid zorgen dat het goedkoper wordt om je spullen repareren in plaats nieuwe te kopen, door bedrijven juist daarmee te helpen met regels die dat mogelijk, makkelijk en lonend maken. Of door het makkelijker te maken om spullen met elkaar te delen, van de boormachine tot auto.

De wereld verandert snel. Door toenemende conflicten tussen landen, wordt minder afhankelijk zijn steeds belangrijker. Voor het milieu én voor onze economie zou Den Haag lef moeten tonen en kiezen voor een circulaire economie.

Dit opinieartikel werd op vrijdag 21 februari gepubliceerd in het Algemeen Dagblad.