Met een eerlijke verrekening van de maatschappelijke kosten wordt vliegen duurder. De prijs voor een ticket naar Parijs stijgt dan gemiddeld, inclusief heffing van btw, met 25%. De prijs voor een ticket naar Los Angeles zou bijna verdubbelen. Bij de huidige ticketprijzen betalen dus vooral de reizigers op intercontinentale vluchten maar een schijntje van de schade die hun vliegreis veroorzaakt. Bij een lange afstandsvlucht naar bijvoorbeeld Los Angeles, zo’n 9000 kilometer, komen de maatschappelijke kosten neer op ruim 800 euro. Het overgrote merendeel daarvan is klimaatschade. Op korte afstanden hebben juist de lokale effecten zoals luchtvervuiling en geluidsoverlast een groter aandeel in de maatschappelijke kosten.
Eerlijk belasten
Natuur & Milieu vindt het niet uit te leggen dat de overheid dit systeem in stand houdt. ‘De vervuiler gaat vrijuit, en de samenleving draait op voor de ellende en de kosten van schade aan leefomgeving, gezondheid en klimaat. Klimaatverandering is volop gaande en de gevolgen laten zich steeds meer voelen. Omwonenden van Schiphol doen geen oog meer dicht en de luchtvervuiling op en rondom luchthavens is ziekmakend. Het minste dat je als overheid moet doen is de schade verhalen op de vervuiler, zodat deze uiteindelijk minder gaat vliegen’, aldus Rob van Tilburg, directeur Programma’s bij Natuur & Milieu. Natuur & Milieu wil dat de afstandsafhankelijke vliegbelasting voor alle passagiers gaat gelden, ook voor transferpassagiers. Ook Schiphol is hier voorstander van.
Greep uit de schatkist
‘Door het vrijhouden van de luchtvaartsector loopt de overheid bovendien een grote som aan inkomsten mis. Terwijl het rondkrijgen van de overheidsfinanciën momenteel toch best een groot probleem is. Uitgaven aan zorg en onderwijs staan ernstig onder druk, dus het zou logisch zijn als de overheid haar misplaatste generositeit ten aanzien van de luchtvaart eens herziet’, aldus Van Tilburg. Uit eerder onderzoek van Transport & Environment blijkt dat de Nederlands overheid per jaar twee miljard euro misloopt door het beperkt belasten van de luchtvaartsector.
Lange afstandsvluchten
Met name bij lange afstandsvluchten is de maatschappelijke schade hoog. Dit komt omdat bij lange reizen veel CO2 vrijkomt en de klimaatschade bovendien verergert door het zogenaamde non-CO2-effect. Maar liefst 80% van de CO2-emissies van de Nederlandse luchtvaart wordt veroorzaakt door 20% van de vluchten: de langeafstandsvluchten. De luchtvaart wordt voor een groot deel belastingvrij gehouden door de Nederlandse overheid. Zo wordt er in tegenstelling tot andere dagelijkse producten en diensten geen btw geheven op een ticket, is kerosine onbelast en wordt er per ticket slechts 29 euro belasting geheven. Overstappers hoeven dat bedrag niet te betalen. Anders dan onze buurlanden Engeland en Frankrijk, maakt Nederland bij de vliegtaks geen onderscheid in vluchtlengte of reisklasse ofwel de mate van vervuiling.
Wil je hier meer over te weten komen? Lees dan het onderzoekrapport van het CE Delft met de onderzoeksmethode, bevindingen en conclusie.
Persvoorlichters
Voor persgerelateerde vragen kun je terecht bij een van onze persvoorlichters.