Een hogere energierekening: waarom stijgt de gasprijs?

Dat de gasprijzen in 2021 zijn gestegen komt niet door één oorzaak, maar door een combinatie van factoren. We bespreken hieronder een aantal belangrijke oorzaken. We schreven dit artikel oorspronkelijk in oktober 2021, maar in 2022 kregen we te maken met een heel verontrustende situatie die de gasprijs beïnvloedt, namelijk de oorlog tussen Rusland en Oekraïne.

Groeiende vraag naar gas
Allereerst is er meer vraag naar gas. Wereldwijd komt de economie weer op gang na de coronacrisis en stijgt op veel plekken de vraag naar gas ook weer relatief snel. Azië speelt hierbij een belangrijke rol. Daar neemt de vraag naar aardgas extra snel toe. Dit komt onder andere doordat landen als India en China nog wat op ons achterlopen en nu pas de overstap maken van kolen naar aardgas. Met name vloeibaar gas (LNG) is daar erg in trek, omdat dit goed over lange afstanden naar de landen te vervoeren is. Europa moet nu in toenemende mate met Azië concurreren om aardgas. Dat drijft de prijs omhoog.

Afhankelijker van Russisch gas
Rusland leverde daarnaast iets minder gas dan het vermoedelijk zou kunnen. Dat één land zo’n invloed heeft op de gasprijs, heeft vooral te maken met het feit dat we in Europa steeds afhankelijker zijn van Russisch gas. In Nederland zijn we minder gas gaan winnen in Groningen vanwege de problemen met aardbevingen. Rusland werd daarmee een belangrijke leverancier. In oktober 2021 had Rusland aangekondigd de aanvoer van aardgas weer op te voeren, waardoor de gasprijs stopte met stijgen. Maar sinds begin van 2022, en met name sinds het begin van de oorlog in Oekraïne, staat de relatie tussen Rusland en EU-landen zoals Nederland op zeer gespannen voet. De betalingen die wij doen voor Russisch’ gas en olie, kunnen nu door Rusland gebruikt worden om de oorlog met Oekraïne te financieren. Daarom is het urgenter dan ooit om minder gas en olie te gebruiken.

Lage aardgasvoorraden
Tot slot zijn ook de gasvoorraden in Nederland en andere Europese landen laag. Dit komt mede doordat we een koud voorjaar hadden en toen onze voorraden bijna helemaal opgebruikt hebben. Deze voorraden zijn nog steeds niet helemaal aangevuld. De gasprijs stijgt namelijk al langer, daardoor was het afgelopen zomer niet rendabel om de gasvoorraden bij te vullen. En de olie- en gasmaatschappijen die de Nederlandse gasopslagplaatsen beheren zijn niet verplicht om die aardgasopslagen aan te vullen.

Wat zijn de gevolgen van hoge gasprijzen?
Misschien heb je het zelf al gemerkt in je portemonnee: de gasrekening wordt door de stijgende prijzen een stuk hoger, zowel voor consumenten, als voor bedrijven. Bij een energiecontract waarbij je naast stroom, ook gas afneemt en vaste tarieven hebt, merk je nu nog niets van de stijgende aardgasprijs. Bij een contract met flexibele tarieven merk je daar mogelijk wel iets van. Vooral wanneer je woning slecht geïsoleerd is, is deze stijging goed te merken. In het ergste geval kan dat zelfs leiden tot energiearmoede. Mensen met lage inkomens wonen namelijk vaak in slecht geïsoleerde woningen. Zij zijn daardoor extra de dupe en worden geconfronteerd met een onbetaalbare gasrekening.