Alarm over effecten van bestrijdingsmiddelen op mens en natuur

Mensen en natuur hebben bescherming nodig tegen deze middelen, zowel in de agrarische sector als in de omgeving waar pesticiden worden gebruikt. We vragen de overheid om spuitvrije zones in te stellen tussen landbouwpercelen en woongebieden, scholen en zorginstellingen. Boeren en werkenden in de land- en tuinbouw moeten betere voorlichting krijgen over de noodzaak beschermende kleding te dragen. Ook is het belangrijk dat werkgevers het gebruik van schadelijke stoffen en risico’s beter registreren en evalueren.

Pesticiden zijn een rechtstreeks gevaar voor de biodiversiteit om ons heen. Recent publiceerde het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications een onderzoek dat aantoonde dat pesticiden veel meer doodmaken dan waarvoor ze zijn gemaakt. Ze treffen allerlei levensvormen: van bacteriën en schimmels tot planten, insecten, amfibieën, vogels en zoogdieren. Pesticiden verstoren op grote schaal de groei, voortplanting en het gedrag van dieren en fysiologische processen bij planten en micro-organismen.

Er zijn veel internationale onderzoeken die wijzen op een relatie tussen pesticiden en het ontstaan van ziekten bij de mens, zoals parkinson. Bekend is ook dat er veel mankeert aan de beoordeling van de neurotoxiciteit van pesticiden bij mensen. Natuur & Milieu, de Parkinson Vereniging en FNV willen dat Nederland de Europese beoordelingsautoriteit EFSA aanspoort hier met veel prioriteit onderzoek naar te doen.

Het onderzoek naar de effecten op planten en dieren is sterk versimpeld met grote schade aan het ecosysteem tot gevolg. De versterkende effecten van meerdere bestrijdingsmiddelen tegelijk, de zogenoemde cocktails, zijn onvoldoende onderzocht. Organisatoren roepen de overheid op om het Ctgb, de Nederlandse bestrijdingsmiddelenautoriteit, instructies te geven de recente uitspraak van het Europese Hof van Justitie te volgen. In het kort komt die erop neer dat de bescherming van gezondheid bij mensen voor gaat op die van gewassen. Bij twijfel mogen geen bestrijdingsmiddelen worden toegelaten.

We willen dat de overheid boeren – en hun ketenpartners zoals supermarkten – helpen over te stappen op natuurvriendelijke productie van voedsel. Natuurinclusieve landbouw, zoals bijvoorbeeld biologische, zet in op variatie van gewassen, gezonde bodem en het gebruik van biologische bestrijdingsmiddelen. Boeren moeten bovendien beter toegang krijgen tot onafhankelijke teeltadviseurs met kennis over natuurvriendelijke landbouwmethoden. De overheid kan ook helpen met subsidies voor noodzakelijke investeringen en heffingen toepassen op de meest schadelijke middelen.

De agro-industrie heeft meer dan zestig jaar lang alle kennis en energie gelegd in de ontwikkeling van chemische bestrijdingsmiddelen. Dat heeft geleid tot vaste gewoonten en gewenning in de bedrijfsvoering van de boeren en tuinders, maar ook tot veel gezondheidsschade bij mens, plant en dier. Het roer moet nu om: een verantwoordelijkheid van de overheid, boeren, tuinders, teeltadviseurs, supermarkten en handelsbedrijven. De overheid kan invloed uitoefenen door te subsidiëren, beprijzen en normeren. Daarom de oproep: bescherm mensen, geef prioriteit aan onze gezondheid en die van onze leefomgeving.

Op vrijdag 11 april, Wereld Parkinson Dag, organiseren de Parkinson Vereniging, Natuur & Milieu en de FNV een landelijke actie om aandacht te vragen voor de schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen. Hoewel al decennialang bekend is dat deze middelen desastreuze gevolgen hebben voor mens, dier en milieu, blijft de overheid deze ongezonde situatie tolereren. Daarom organiseren de drie organisaties een manifestatie in Den Haag, gericht op de landelijke politiek.