Wat is duurzame en schone brandstof?

Veel brandstoffen dragen bij aan klimaatverandering. Dat komt doordat de verbranding ervan leidt tot de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen, zoals methaan. Een echt duurzame brandstof is hernieuwbaar en volledig duurzaam geproduceerd. Bij Natuur & Milieu kijken we naar het hele plaatje, niet alleen naar de CO2-uitstoot uit de uitlaat. Een echt duurzame brandstof moet daarom ook duurzaam gemaakt zijn. Brandstof uit voedselgewassen en waterstof gemaakt met fossiele energie passen bijvoorbeeld niet in dit plaatje. Volledig groene stroom uit zon en wind past daar juist wel in.

Fossiele brandstoffen brengen via de uitlaat stoffen in de lucht die onze gezondheid schaden. Dit zijn onder andere roetdeeltjes en ultrafijnstof die ernstige gezondheidsklachten kunnen veroorzaken. Brandstoffen die minder slecht zijn voor de luchtkwaliteit, zijn soms nog steeds slecht voor het klimaat. Dit kan voor verwarring zorgen. Zo denken veel mensen nog dat zij door een Euro 6-voertuig aan te schaffen (de hoogste wettelijke eis op luchtkwaliteit) ook een positieve bijdrage aan het klimaat te leveren. Maar deze zogeheten Euronorm zegt niks over de klimaatschade. De Euronorm zegt alleen iets over de uitstoot van luchtvervuilende stoffen. En zelfs daarin is niet alles wat het lijkt, zo hebben in het verleden de berichten over de dieselgate en sjoemelsoftware ons duidelijk gemaakt. Andersom geldt in veel gevallen dat brandstoffen die minder schadelijk zijn voor het klimaat, ook minder schadelijk zijn voor onze gezondheid. Denk hierbij bijvoorbeeld aan zonne- en windenergie. Synthetische brandstof en biobrandstof hebben dan weer het nadeel dat bij de verbranding stikstof vrijkomt. Deze luchtvervuiling is schadelijk voor mensen en de natuur.

Energie-efficiëntie is een andere belangrijke factor die bepaalt of een brandstof echt duurzaam is. Deze factor geeft aan in hoeverre er in de keten (van productie tot gebruik) zuinig met energie wordt omgegaan en hoeveel ruimte er in onze omgeving nodig is om een brandstof te maken. Hoe minder efficiënt de brandstof, hoe meer windturbines, zonneweides, brandstoffabrieken en dus hoe meer ruimte er nodig is om onze voertuigen te laten voortbewegen.

In principe kunnen we elektriciteit, waterstof, synthetische brandstoffen en biobrandstoffen alle vier maken zonder CO2 uit te stoten. De energie-efficiëntie van deze brandstoffen verschilt wel sterk. Synthetische brandstoffen zijn drie tot vier keer minder energie-efficiënt dan het rijden op elektriciteit. Dat komt doordat tijdens de productie van de brandstof waardevolle energie verloren gaat. Ook heeft een verbrandingsmotor, waar deze brandstof in gebruikt wordt, een lagere energie-efficiëntie dan een elektromotor.

De energie-efficiëntie is daardoor een belangrijk criterium bij de keuze voor CO2-neutrale brandstoffen. Ruimte is immers schaars en de ruimte voor energieproductie voor mobiliteit beperkt mogelijk de ruimte voor andere zaken, zoals woningbouw of natuur. De ruimtevraag is daarbij niet gering: als alle voertuigen in Nederland batterij-elektrisch rijden is een windpark met de oppervlakte van de provincie Utrecht nodig. Daarbij kunnen we ook niet alleen uit met windmolens op zee. Het verband tussen energie-efficiëntie en ruimtegebruik moet daarom goed worden afgewogen. Minder en anders reizen, zoals bijvoorbeeld niet elke dieselauto 1-op-1 vervangen door een elektrische, helpt ook om de druk op onze ruimte te beperken.

Alles bij elkaar kan het behoorlijk ingewikkeld zijn om de goede keuze te maken.  Toegankelijke informatie over hoe klimaatvriendelijk, efficiënt en schoon de verschillende brandstoffen zijn ontbreekt nog grotendeels. Bij Natuur & Milieu willen we je graag helpen om een goed afgewogen keuze te maken. Daarom maakten wij een vergelijking van de verschillende brandstoffen voor personenauto’s.