Vang de Watermonsters is van start!

Nederland heeft de slechtste waterkwaliteit van alle EU-lidstaten: vrijwel geen van onze grote wateren voldoet aan de Europese normen. En dan zijn er nog de kleine wateren, de haarvaten van ons watersysteem: de resultaten van vier jaar burgeronderzoek laten zien dat het ook daarmee heel slecht gesteld is.

Dit jaar hebben we een record aantal deelnemers voor de trainingen. Alle trainingen zijn vol. De eerste meetkits zijn verzonden en er worden al metingen ingevoerd. Deze kun je op de kaart hieronder bekijken.

Heb je een training gevolgd en heb je de meetkits binnen? Ga dan snel naar de waterkant om te meten!

Meedoen is makkelijk

Zo werkt het
  1. Volg je training. Hier krijg je uitleg hoe je de meting moet doen en loop je vast een keer door het invulformulier heen. Je gaat ook naar de waterkant om een echte metingen uit te voeren.
  2. Ontvang je meetkit en ga aan de slag. Na de training ontvang je een meetkit met daarin een handleiding, een zoekkaart voor waterdiertjes, vijf reageerbuisjes om watermonsters te nemen en een retourenvelop om de watermonsters terug te sturen. Tijd om aan de slag te gaan!
  3. Geef je metingen door. Geef je metingen uiterlijk 13 augustus aan ons door. De reageerbuisjes met watermonsters doe je gratis op de post naar het NIOO-KNAW, waar ze vervolgens geanalyseerd worden. Vul daarnaast je meetgegevens in op ons meetformulier. Zodra we alle gegevens hebben geanalyseerd, laten wij je weten hoe het gesteld is met de waterkwaliteit.
  • Nog vragen? Bekijk de veel gestelde vragen onderaan deze pagina! Staat je vraag er niet tussen? Stuur dan gerust een mailtje naar vangdewatermonsters@natuurenmilieu.nl of word lid van onze Facebookgroep voor burgerwetenschappers.
  • Let op! Onze e-mails kunnen in de map voor ongewenste e-mails terechtkomen. Klik op ‘vertrouw deze afzender’ om dit probleem te verhelpen.
Twee burgerwetenschappers vangen watermonsters
Burgerwetenschappers meten de kwaliteit van een klein water in de stad
Burgerwetenschappers meten de waterkwaliteit

Kaart met metingen

Waar kun je het beste meten?

Dit jaar kun je met een meetkit vijf metingen doen bij vijf verschillende wateren. Bij jou in de buurt, in het buitengebied of bijvoorbeeld in een natuurgebied. Op onderstaande kaart kun je zien welke wateren al zijn onderzocht. Elke meting is van belang, maar het is vooral waardevol als we de blinde vlekken kunnen opsporen en invullen.

Legenda

  • Eindoordeel sloot: Goed
  • Eindoordeel sloot: Matig
  • Eindoordeel sloot: Slecht
  • Eindoordeel sloot: Incompleet
  • Tussenresultaat 2023

Meten is meer dan weten

Als er nu niets gebeurt, krijgen de planten en dieren in en rond het water door de aanhoudend slechte waterkwaliteit geen gelegenheid te herstellen. Daarnaast gaat Nederland de uiterlijke deadline om te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water in 2027 zeker niet halen. Het is de hoogste tijd om waterkwaliteit de aandacht te geven die het verdient. Met jouw meetgegevens kunnen we meer te weten komen over de kleine wateren in ons land, krijgen we beter grip op hoe we watervervuiling kunnen verminderen én kunnen we alle betrokken partijen tot actie aanzetten!

Veelgestelde vragen

Voor alle burgerwetenschappers

Krijg ik iets thuisgestuurd?

Als je een webinar volgt, krijg je de meetkit thuisgestuurd. We verzenden de meetkits zo snel mogelijk na het webinar. Als je een training op locatie volgt, krijg je de meetkit tijdens de training.

Wat als ik niet mee kan doen aan een trainingen of webinar?

We raden je sterk aan om een training te volgen. Mocht je op geen van de voorgestelde data kunnen, meld je dan aan voor het webinar op 22 mei of 8 juni. Na afloop sturen wij een mail met daarin een opname van het webinar. Deze kun je terugkijken wanneer het jou het beste uitkomt. De meetkit sturen we op via de post.

Ik heb in 2022 al meegedaan, moet ik dit jaar weer een training volgen?

Heb je in 2022 al meegedaan aan een training? Dan is het voldoende om het opfris webinar op 26 mei te volgen. Kun je 26 mei niet? Meld je dan alsnog aan voor het webinar, en kijk na afloop de opname terug. Zo krijg je alsnog een meetkit opgestuurd en kun je goed voorbereid meedoen aan het onderzoek.

Wat is een goed moment om te meten?

Meten kan de hele dag, zolang het licht is. Tussen 10.00 en 14.00 uur kun je het doorzicht het beste meten, omdat het licht dan optimaal is. Let wel goed op te veel schittering in het water. Je kunt dan slechter in het water kijken. Ook kun je beter niet direct na een grote hoosbui meten. Het water is dan wat ‘verdund’, en dan kun je de waardes niet goed meten.

Het is erg droog, kan ik dan wel gaan meten?

Als er de afgelopen weken weinig regen is gevallen, zal het waterpeil wellicht wat lager zijn dan normaal. Als er de komende dagen geen regen verwacht wordt, kun je het beste zo snel mogelijk de meting uitvoeren en de gegevens doorgeven. We volgen de weersomstandigheden tijdens de meetperiode. Bij extreme droogte zullen we hiermee rekening houden bij de duiding van de resultaten.

Kan ik op verschillende plekken de waterkwaliteit meten?

Dit jaar kun je met een meetkit vijf metingen doen bij vijf verschillende wateren. Bij jou in de buurt, in het buitengebied of bijvoorbeeld in een natuurgebied. Op bovenstaande kaart kun je zien welke wateren al zijn onderzocht. Elke meting is van belang, maar het is vooral waardevol als we de blinde vlekken kunnen opsporen en invullen.

Kan ik meer dan vijf metingen doen?

Is de meetkit op, maar wil je meer wateren meten? Stuur dan gerust een mailtje naar vangdewatermonsters@natuurenmilieu.nl. Dan zorgen wij dat je een nieuwe meetkit krijgt.

Kan mijn schoolklas meedoen aan dit onderzoek?

Als je dit jaar met een schoolklas mee wil doen aan Vang de Watermonsters, krijg je dezelfde meetkit opgestuurd als alle andere burgerwetenschappers. Je kunt de metingen vervolgens samen met je scholieren uitvoeren. Daarnaast hebben we een E-Learning over waterkwaliteit ontwikkeld speciaal voor schoolklassen.

Wat zijn de onderdelen van de meting?

De meting bestaat uit vijf onderdelen: algemene gegevens en beleving, nutriënten, helderheid, waterplanten en waterdieren. Deze onderdelen worden stap voor stap toegelicht in de handleiding. Om de noodzakelijke onderdelen van een meting af te ronden, ben je in totaal ongeveer 20 minuten bezig. Het onderdeel waterdieren duurt nog zo’n 20 minuten en is optioneel. Je kunt de waterdieren overslaan als je geen schepnet en witte of lichtgekleurde emmer hebt, of als je weinig tijd hebt.

Waar vul ik mijn meetgegevens in?

Je kunt je meetgegevens online invullen. Check even of je internetverbinding goed is. Het formulier is geschikt voor allerlei laptops, tablets en mobiele telefoons. Wanneer het formulier niet goed werkt op een bepaald apparaat, dan kun je het beste een ander apparaat proberen. Je kunt de antwoorden ook eerst in een notitieboek schrijven, en daarna thuis online invullen. Lukt het niet met het online invullen? Laat het ons dan weten door een mailtje te sturen naar vangdewatermonsters@natuurenmilieu.nl. Dan zoeken we samen naar een oplossing.

Moet ik alle vragen beantwoorden bij het invullen van mijn meetgegevens?

Graag! De combinatie van antwoorden zorgt dat we een goed beeld krijgen van de waterkwaliteit. Voor het onderzoeken van de kleinere waterdieren heb je een schepnetje en een wit of lichtgekleurde emmer of teiltje nodig. Heb je deze niet, of heb je weinig tijd voor de meting, kun je dit onderdeel eventueel overslaan.

Wanneer moet ik mijn meetgegevens uiterlijk online invullen?

De uiterste deadline om de meetgegevens in te vullen is 13 augustus 2023.

Ik ben mijn retourenvelop kwijt, wat nu?

Je kunt de reageerbuisjes ook zelf opsturen. Stuur ze goed ingepakt in een klein doosje of gewatteerde envelop naar: Rosan van Halsema, NIOO-KNAW, Antwoordnummer 143, 6700 VB Wageningen. Verzending naar het antwoordnummer is gratis.

Wanneer hoor ik wat de waterkwaliteit is van de plekken die ik onderzocht heb?

Heb je alle gegevens ingevoerd? Dan ontvang je in de mail een bevestiging daarvan. In het najaar ontvang je een mail met een link naar een online kaart waar je de resultaten van je metingen kunt terugvinden. Ook ontvang je dan de algemene resultaten van de waterkwaliteit.