Via de wijkgerichte aanpak werken we in ons land stapsgewijs toe naar alternatieven voor de gasgestookte cv-ketel, zoals warmtenetten en warmtepompen. Maar naast warmtepompen bestaan er nog meer elektrische alternatieven voor verwarming, zoals infraroodpanelen, elektrische boilers, elektrische radiatoren en elektrische vloer- en wandverwarming. Is verwarming met infrarood een goede optie? Helaas is het antwoord daarop nog niet zo eenvoudig.
Infraroodverwarming gebruikt elektriciteit om een plaat te verwarmen. Deze warmte wordt vervolgens als (veilige) straling afgegeven die tot zo’n drie meter te voelen is. Het infraroodpaneel verwarmt objecten, zoals een bank of bureau. Deze objecten voelen vervolgens warmer aan en geven deze warmte weer af aan de lucht rond het object. Hierin verschilt infraroodverwarming met andere vormen van verwarming, die alleen de lucht in de woning verwarmen. Een infraroodpaneel kun je monteren op een muur of plafond. Een paneel is doorgaans tien centimeter dik, rechthoekig van vorm en kan met een stekker aangesloten worden. Veel infraroodpanelen kunnen je instellen op verschillende warmteniveaus en slimme aansturing via de smartphone is vaak mogelijk.
We weten nog niet voldoende over het kostenplaatje van infrarood. Er zijn maar een paar theoretische onderzoeken gedaan naar de kosten van infraroodverwarming voor een complete woning. Hiervan lopen de resultaten flink uiteen. Waar het ene onderzoek een schatting maakt van de totale kosten (aanschaf, gebruik, combinatie met warmtepompboiler) van ruim 24.000 euro in vijftien jaar, komt een ander onderzoek op 33.000 euro in hetzelfde tijdsbestek uit. Dit verschil komt voornamelijk door verschillende aannames die gedaan worden. Meer (praktijk)onderzoek is dus hard nodig!
De meeste elektrische alternatieven zijn goedkoper in aanschaf dan een gemiddelde warmtepomp, maar ze zijn in elektriciteitsverbruik gemiddeld 3,5 keer zo duur. Een warmtepomp, die warmte van buiten op een hogere temperatuur brengt, zonder zelf de warmte te produceren, blijft daarmee de meest efficiënte manier om je huis elektrisch te verwarmen.
Het infraroodpaneel is het enige elektrische alternatief dat mogelijk een uitzondering kan zijn op deze regel, en kan daarmee een belangrijk onderdeel zijn van de verduurzaming van onze woningen. Ze kunnen worden ingezet als bijverwarming en als verwarming voor woningen met een zeer laag aardgasverbruik. Helaas is er wel nog veel onduidelijk over het gebruik, de werking, het comfort, de kosten en toepassing van infraroodpanelen verschillende situaties. Natuur & Milieu doet dan ook een oproep aan de sector en de wetenschap om snel aan de slag gaan met praktijkonderzoek om de rol van infraroodverwarming te duiden.
Heeft jouw woning een zeer laag aardgasverbruik (minder dan 500 m3 per jaar)? Dan is infrarood mogelijk een goede keuze! Een individuele warmtepomp is in dit geval als duurzame oplossing minder interessant omdat de investering vaak niet terug te verdienen is. De investering in volledige verwarming met infraroodpanelen kun je daarentegen wel terugverdienen. Kan jouw woning worden aangesloten op een collectieve warmtepomp of warmtenet? Dan ben je op die manier vaak voordeliger uit.
Infraroodverwarming kan snel comfort bieden in een ruimte die weinig wordt gebruikt, zoals een badkamer of studeerkamer. Dit komt doordat de warmte uit een infraroodpaneel snel na het inschakelen vrijkomt. De kamer hoeft niet eerst volledig op temperatuur te worden gebracht. Dat scheelt veel in verwarmingskosten. Plaats je infraroodpanelen dus op een strategische plek. Zo hoeft het paneel maar een klein deel van de kamer tot de gewenste temperatuur te verwarmen. Daarnaast kan de rest van de kamer verwarmd worden tot 17-18 graden. Elke graad die de woning minder hoeft op te warmen, zorgt voor lagere energiekosten.
Het begint met goed isoleren: isolatie van je dak, vloer, muren en vensters met HR-++-glas is altijd een goede stap. Door te isoleren heb je minder infraroodpanelen nodig, hoeven de infraroodpanelen minder vaak aan en blijft de woning langer warm. Dit scheelt veel in de kosten voor aanschaf en gebruik.
Infrarood werkt daarnaast alleen voor het verwarmen van je woning, en niet voor het warme water uit de kraan. Dat betekent dat je altijd een infraroodpaneel moet combineren met een aparte oplossing zoals een warmtepompboiler. Ook raden we aan om infrarood voornamelijk als bijverwarming te gebruiken. Zoals we al beschreven, kunnen huizen met een zeer laag gasverbruik (minder dan 500m3 per jaar), en geen toegang tot een warmtenet of collectieve warmtepomp, infrarood wél als hoofdverwarming gebruiken.
Ten slotte is het elektrisch vermogen van infrarood als hoofdverwarming veel hoger dan dat van een warmtepomp. Daarom is het belangrijk om infraroodverwarming altijd te koppelen aan een slimme energiemeter die goed bijhoudt hoe veel energie je verbruikt, om op die manier gebruikskosten inzichtelijk te maken en om piekbelasting te voorkomen. Hiermee kun je extra energiekosten vermijden.
Er is dus nog veel onduidelijk over de kosten, het comfort en het gebruik van infraroodpanelen. Dat maakt het lastig voor huiseigenaars om de juiste keuzes te maken voor een duurzame warmtebron. Daarom hebben we een positionpaper geschreven. Hierin dragen we de infraroodsector en onderzoekers op om gebruikersgegevens te publiceren en meer onderzoek te doen naar comfort, de kosten en het (energie)verbruik. Zo wordt kiezen tussen infrarood, een warmtepomp of andere vormen van verwarming hopelijk steeds makkelijker!
