De warmtetransitie in beeld

In het Klimaatakkoord zijn afspraken gemaakt om woningen en gebouwen tegen 2050 klimaatneutraal en aardgasvrij te hebben gemaakt. Tussendoel is de verduurzaming van ongeveer 1,5 miljoen bestaande woningen in 2030.  Bijna alle gemeenten hebben daarom transitievisies warmte opgesteld. Daarin beschrijven ze hoe ze hun gebouwen en woningen tot 2050 van het aardgas afhalen, met onder andere de beoogde warmtetechnieken, energie-infrastructuur en een afweging van maatschappelijke kosten en baten. Deze warmtevisies dienen als eerste vertrekpunt voor de warmtetransitie.

Uit onze analyse van transitievisies warmte blijkt nu dat veel gemeenten worstelen om concrete plannen op te leveren die genoeg bijdragen aan onze nationale doelen. De rijksoverheid moet gemeenten daarom beter ondersteunen om de warmtetransitie te versnellen. Een snelle overstap op aardgasvrije technieken voor onze warmte is immers niet alleen belangrijk om verdere klimaatverandering tegen te gaan. Het help ook om de energierekening betaalbaar te houden. We zijn dan namelijk minder afhankelijk van het buitenland en de energierekening is minder gevoelig voor prijsschokken.

Om de belemmeringen in beeld te brengen, zijn voor dit rapport de visies van veertig gemeenten geanalyseerd. Deze selectie bestaat uit drie gemeenten per provincie (één klein, één middelgroot en één groot), en de G4. Per provincie zijn de gemeenten met de oudste woningvoorraad gekozen, aangezien deze de grootste verduurzamingsopgave hebben. Ze zijn geëvalueerd in een ‘stoplichtmodel’ (waarin groen, oranje of rood gescoord wordt) aan de hand van negen indicatoren op basis van hun niveau van concreetheid en ambitie. De indicatoren voor concreetheid evalueren of de plannen een uitvoerende, voorbereidende of onderzoekende status hebben. Ze evalueren ook of de gemeenten een (of meerdere) energiebronnen hebben aangewezen ter vervanging van aardgas. De indicatoren voor ambitieniveau evalueren welke doelen (voor 2030 en 2050) de gemaakte plannen behalen voor een aardgasvrije gebouwde omgeving en beoogde emissiereductie. Ook wordt de startdatum van de plannen meegenomen, en wordt onderzocht of ze concrete doelen hebben gesteld voor de isolatieopgave in de gemeente. Tot slot biedt onze analyse inzicht in de voorwaarden die gemeenten stellen voor het daadwerkelijk uitvoeren van de visie.

Lees de volledige analyse en aanbevelingen
Ons onderzoek heeft geresulteerd in een onderzoeksrapport. Het gehele onderzoeksrapport is hier te lezen: De warmtetransitie in beeld. Daarnaast hebben we een concrete lijst met aanbevelingen opgesteld voor de Rijksoverheid.