Wetsvoorstel vrachtwagenheffing naar Tweede Kamer gestuurd

Vrachtwagenheffing zorgt voor duurzame transitie

Vrachtauto’s zijn een forse veroorzaker van klimaatverandering. Ze veroorzaken ongeveer één vijfde van de CO₂-uitstoot van het totale wegverkeer. Het huidige systeem in Nederland biedt echter weinig financiële prikkels tot schoon en efficiënt vrachtvervoer. De kilometerheffing biedt daarentegen de benodigde stimulans om het wagenpark te verduurzamen en de logistieke efficiëntie te verbeteren. Ook bevordert het een verschuiving van goederenvervoer over de weg naar trein- en watertransport. Dit helpt om de CO₂-uitstoot en luchtvervuiling te verminderen. Bovendien is het een eerlijk systeem waarbij de vervuiler betaalt.

Belangrijk onderdeel van het nieuwe systeem is dat de inkomsten uit de kilometerheffing ter beschikking komen voor verduurzamingsmaatregelen van het vrachtvervoer. Zo slaan we twee vliegen in één klap. Natuur & Milieu steunt daarom de terugsluis naar de transportsector. Dit biedt kansen om de aanschaf van emissieloze vrachtwagens en laadinfrastructuur te financieren, waardoor de verduurzaming van de logistieke sector wordt versneld.

Snelle invoering vrachtwagenheffing nodig

De invoering van de vrachtwagenheffing was eerst gepland voor 2023. Nu geeft demissionair minister Visser echter aan dat invoering van de heffing moet wachten tot 2026 of 2027. Natuur & Milieu vindt dit onacceptabel. De verduurzaming van de sector wordt hierdoor vertraagd, terwijl snelle verduurzaming juist hard nodig is. De heffing leidt tot veel CO₂-reductie. Uitgedrukt in tonnen leidt dit naar verwachting tot een CO₂-reductie van het totale wegverkeer met circa 0,4 Mton. Inzet van middelen voor de innovatie en verduurzaming van de vervoerssector leidt tot een verwachte reductie van circa 1,2 Mton.¹ Uitstel zal dit potentiële effect flink verminderen. Zonder invoering van de heffing zal de CO₂-uitstoot van de sector komende jaren waarschijnlijk zelfs toenemen.²

Korting voor nul-emissie voertuigen

De komende maanden heeft de Tweede Kamer de kans zich uit te spreken over hoe we de heffing gaan vormgeven. Als we dit slim doen, zal de regeling een extra prikkel geven voor schoon vrachtvervoer. Momenteel wordt er door de Europese Unie onderhandeld over de voorschriften voor een truckheffing. Het idee is daarbij dat lidstaten hun tarieven moeten variëren afhankelijk van de uitstoot van de vrachtwagen. Zo brengt de heffing niet alleen maar geld binnen, maar bevordert deze ook de inzet van milieuvriendelijkere vrachtauto’s. Duitsland en Oostenrijk hebben een dergelijke korting voor zogenaamde nul-emissie vrachtwagens al ingevoerd. In het huidige wetsvoorstel van het kabinet vallen waterstof of batterij-elektrische voertuigen echter nog in dezelfde tariefcategorie als de ‘minst vervuilende’ voertuigen die rijden op fossiele brandstoffen. Natuur & Milieu roept Tweede Kamerleden daarom op de minister te vragen om het maximale kortingstarief in te voeren voor nul-emissie voertuigen als er in Brussel een akkoord is bereikt.

1 TNO (2019). ‘Effectbepaling van een vrachtwagenheffing en verschillende terugsluismaatregelen op de wagenparksamenstelling en emissies van het vrachtverkeer in Nederland’

2 Gebaseerd op ‘IMA WLO hoog 2030’, bron: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (2021). ‘Integrale mobiliteitsanalyse’.