Vervuiling door de industrie kost Nederland minstens 7 miljard euro per jaar

Natuur & Milieu rekende het bedrag van 7 miljard euro uit met gegevens van de Emissieregistratie en het handboek milieuprijzen van CE Delft. Het gaat om koolstofdioxide, zwaveloxiden, stikstofoxiden, fijnstof en andere stoffen, die schadelijke zijn voor zowel de gezondheid van mensen als de biodiversiteit. De gevolgen variëren van long- en luchtwegklachten en longkanker tot ernstige vervuiling van water en verlies van soorten insecten en vogels. Dit verlies aan biodiversiteit verzwakt weer belangrijke ‘ecosysteemdiensten’ zoals bestuiving, waterzuivering en vruchtbare bodems, wat leidt tot extra uitgaven voor onder andere klimaatadaptatie en bodemsanering. Van Tilburg: ‘Deze hele inschatting is nog voorzichtig, de kennis over de schadelijkheid van stoffen is nog beperkt en bijvoorbeeld PFAS zijn niet meegenomen. Bovendien is een deel van de bedrijven niet volledig transparant over hun uitstoot. De werkelijke schade ligt naar verwachting hoger.’

Het onderzoek laat zien dat de meeste schade wordt veroorzaakt door een klein aantal bedrijven en sectoren. Zo’n 2% van de onderzochte bedrijven is verantwoordelijk voor maar liefst 75% van de totale schade. Grote uitstoters zoals Tata Steel (€1,1 miljard aan schade) en de Shell-raffinaderij in Pernis (€729 miljoen) dragen daar in belangrijke mate bij. De chemische industrie, de aardolie-industrie en de basismetaalindustrie zijn de sectoren die de meeste schade veroorzaken aan de leefomgeving. Voor elke euro die zij verdienen, wordt voor 18 tot 37 cent aan schade veroorzaakt. Er is dus een relatief klein aantal bedrijven (en sectoren) dat een grote schadepost op de samenleving afwentelt.

Het huidige beleid houdt te weinig rekening met de maatschappelijke kosten van industriële uitstoot, concluderen de onderzoekers. Prins: ‘We hebben hoge kosten voor de gezondheidszorg, verlies van biodiversiteit en schade aan het milieu die voorkómen zou kunnen worden. Wij roepen samen met Longfonds, KWF Kankerbestrijding, Gezondheidop1, MVO Nederland en vele andere omwonendenorganisaties de rijksoverheid op tot het beter beschermen van Nederlanders. Door strenger te normeren en vervuiling eerlijk te gaan beprijzen, maar bovenal prioriteit te gaan geven aan gezondheid en natuur. Daarvoor moet de vervuiling gewoonweg ook omlaag. Dat vergt het lef om strenger te gaan vergunnen en monitoring te verbeteren.’