Systeemintegratie is nodig op de weg naar een duurzaam energiesysteem

Het is een goede ontwikkeling dat windmolens en zonnepanelen voor de voorziening in schone elektriciteit toenemen. Dit leidt echter wel tot twee nieuwe uitdagingen: Ten eerste; waar komt onze elektriciteit vandaan als de zon niet schijnt, en de wind niet waait? Op dit moment gaan aardgascentrales meer stroom produceren bij weinig wind en zon. Aardgascentrales zijn makkelijk regelbaar, we kunnen zelf bepalen hoeveel stroom centrales produceren. Om klimaatverandering te stoppen zullen we echter ook het gebruik van aardgas moeten gaan afbouwen. En ten tweede; hoe gaan we om met hele grote hoeveelheden groene stroom, op winderige en zonnige dagen?

Oplossingen: opslag, omzetten en vraag aanpassen
Er zijn oplossingen voor de fluctuaties in zon en wind. Zo kan elektriciteit voor korte tijd worden opgeslagen in batterijen, om vervolgens te gebruiken bij tekorten aan stroom. Ook kunnen overschotten stroom met speciale technieken worden omgezet in warmte of groene waterstof. Dit kan lang worden opgeslagen (zelfs hele seizoenen), en kan worden gebruikt om huizen mee te verwarmen of om de industrie te voorzien van duurzame gassen. Ook kunnen gascentrales in de toekomst stroom produceren met groene waterstof in plaats van met aardgas; op deze manier kunnen gascentrales Nederland van groene stroom voorzien als we te weinig zon en wind hebben. Tot slot kunnen gebruikers van stroom ook slim omgaan met overschotten: we zouden massaal onze elektrische auto’s kunnen gaan opladen bij veel productie van groene stroom, en dit juist even stopzetten als er te weinig groene stroom is.

Handreiking aan de politiek
Dit zijn belangrijke technieken die er gezamenlijk voor kunnen zorgen dat we straks volledig voorzien worden van hernieuwbare elektriciteit. Maar voordat we zo ver zijn moet er nog veel gebeuren. Natuur & Milieu biedt samen met TenneT, Gasunie en Energie-Nederland een pakket met oplossingen aan in een handreiking voor de overgang naar een duurzaam, betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem. Het kabinet zou kort samengevat de komende jaren de volgende stappen moeten zetten:

1. Start met grootschalige demonstratieprojecten voor de omzetting van groene elektriciteit naar groene waterstof (elektrolyse) en de inzet van waterstof voor elektriciteit;
2. Ontwikkel import, opslag en transport van groene waterstof;
3. Zorg ervoor dat grote afnemers van energie hun vraag gaan afstemmen op het wisselende aanbod van zonne- en windenergie.

Vaart nodig
Deze technieken zullen jaren nodig hebben om te ontwikkelen, terwijl het aanbod van hernieuwbare elektriciteit sterk zal stijgen de komende jaren. Daarom is het belangrijk dat het nieuwe kabinet snel actie onderneemt zodat de verduurzaming van het energiesysteem geen vertraging oploopt.

Bekijk de handreiking Systeemintegratie