Samen met andere organisaties zijn wij gematigd positief over het advies van Remkes. Wij zijn blij dat Remkes consistent blijft over de noodzaak van een onontkoombare aanpak om de natuur te herstellen. We zien wel zorgpunten in onder meer het tijdspad richting 2030, omdat er door tussentijdse meetmomenten ruimte kan ontstaan om de doelen uit te stellen. Ook de eventuele uitwerking in een landbouwakkoord kan leiden tot vertraging.
De crisis voor de natuur is vanwege het stikstofprobleem zo groot, dat verdere impasse en vertraging nog vele malen desastreuzer zijn. Daarom is snelle wettelijke verankering van het reductiedoel cruciaal. Het is terecht dat Remkes alle sectoren oproept een bijdrage te leveren om het probleem samen op te lossen. Marjolein Demmers, directeur Natuur & Milieu: ‘Als met deze aanpassingen de stikstofcrisis nu echt aangepakt wordt, is er nog hoop op het redden van natuur in Nederland.’
Doelen blijven overeind in 2030
Remkes adviseert het kabinet om de doelen van de afname van 50% stikstofuitstoot in 2030 vast te blijven houden. Demmers: ‘Hier staan wij helemaal achter. Onze inzet was dat de stikstofdoelen van het kabinet overeind blijven. Wij zijn dan ook tevreden dat Remkes hieraan vasthoudt. En bij zo’n tussentijds meetmoment moet dit niet worden losgelaten. Alleen door de uitstoot van stikstof flink te verlagen, kunnen we kwetsbare natuur in Nederland behouden en herstellen.’
Piekbelastersaanpak & snel een evenredige bijdrage van alle sectoren
Daarnaast adviseert Remkes om alle sectoren, dus ook de luchtvaart, industrie en mobiliteit op korte termijn een bijdrage te laten leveren. Om te versnellen kiest Remkes duidelijk voor een nationale piekbelasteraanpak: in een jaar moeten de 500 à 600 meest belastende bedrijven stoppen met hun uitstoot.
Kritische depositiewaarde vervangen
Remkes zegt over de Kritische depositiewaarde (een benadering van de stikstofneerslag die natuurgebieden aankunnen, afgekort KDW) dat die vervangen moet worden zodra er een betere en juridisch houdbare manier is om de staat van de natuur te meten. Demmers: ‘Daar kunnen wij ons in vinden. De staat van een natuurgebied beoordeel je het best met hoe droog of nat het is, of er belangrijke soorten voorkomen en of die soorten in aantal toe- of afnemen en natuurlijk hoeveel stikstof er neerslaat. Wij zijn tevreden dat met de vervanging wordt gewacht tot een nieuw juridisch houdbaar instrument is gevonden. Niemand is gebaat bij nog meer vertraging: de natuur niet, bedrijven en ook de maatschappij niet die voor de energietransitie en woningbouw snel stikstofruimte nodig hebben.’
Verdienmodel van de boer na de transitie is belangrijk
De focus van Remkes op het verdienmodel van de boer is ook positief, met name het noemen van meerdere manieren voor boeren om te veranderen. Hij besteedt expliciet aandacht aan de boer die kiest voor een toekomst met minder dieren op veel grond. Deze boer moet worden geholpen door de overheid. Demmers: ‘Zeer terechte erkenning voor boeren die willen omschakelen. Want alleen met hulp van de overheid gaan supermarkten dit verdienmodel steunen.’
Landbouwakkoord
Met een gezamenlijk landbouwakkoord probeert Remkes draagvlak te creëren, maar we zien niet hoe dit samen met alle gebiedsprocessen tot versnelling leidt. Onze ervaring is dat akkoorden tot vertraging kunnen leiden.
Persvoorlichters
Voor persgerelateerde vragen kun je terecht bij een van onze persvoorlichters.