Planbureaus bevestigen: anders betalen voor mobiliteit kansrijk

De kilometerheffing is een gevoelig onderwerp, maar tegelijkertijd een maatregel die veel impact kan hebben voor de omslag naar duurzaam vervoer. Bij Natuur & Milieu maken wij ons er daarom hard voor dat we anders gaan betalen voor mobiliteit. Door de afspraak in het Klimaatakkoord krijgen we in 2025 een kilometerheffing voor personenauto’s. Dat is een hele stap. De vraag is nu welke vorm die kilometerheffing krijgt. Bij Natuur & Milieu zetten wij ons in voor een zogeheten gedifferentieerde heffing die afhangt van tijd, plaats en uitstoot: hoe vervuilend en hoe zwaar de auto is, hoe druk de wegen zijn waarop je rijdt en wanneer je rijdt. Uit het onderzoek van de planbureaus blijkt nu ook dat onder andere een slimme kilometerheffing kansrijk is om uitdagingen in mobiliteitsbeleid op te lossen.

Gerichte en “slimme” spitsheffing kan drukte tegengaan
De Planbureaus tonen aan dat het loont om de bestaande prijsprikkels aan te passen, zodat de drukte in de spits minder wordt. Nu worden auto- en OV-kosten vergoed, waardoor mensen geen stimulans voelen om op een ander moment te reizen dan op het drukste moment van de dag. Een gerichte en “slimme” spitsheffing kan files tegengaan. ’Slim’ houdt in, dat de heffing goed wordt aangepast op het reismoment en de locaties op de route. In het rapport staat dat deze slimme spitsheffing beter is dan een algemene kilometerheffing, omdat deze laatste veel duurder is om uit te voeren en grotere nadelen heeft voor de arbeidsmarkt. In het openbaar vervoer kan de drukte in de spits worden verlaagd met een aanpassing van de OV-studentenkaart, gecombineerd met aanpassing van onderwijstijden.

Winst voor het klimaat, de verkeersveiligheid én schonere lucht
De Planbureaus schrijven bovendien dat prijsbeleid een bijdrage kan leveren aan het halen van de klimaatdoelen. In dat geval moet de overheid wel meer aspecten rondom mobiliteit afwegen in het beleid. De CO2-uitstoot van auto’s kan lager worden met een kilometerheffing, maar het is ook belangrijk om andere maatregelen te overwegen, zoals een verlaging van de maximale snelheid, goed ruimtelijk beleid en investeringen in bijvoorbeeld ov-verbindingen en fietspaden. Een groot voordeel van deze gezamenlijke aanpak is dat niet alleen de CO2-uitstoot lager wordt, maar het ook een positief effect heeft op de bereikbaarheid, verkeersveiligheid, luchtverontreiniging en betaalbaarheid.

Advies aan de politiek
De planbureaus hebben deze analyse gemaakt om politieke partijen te ondersteunen in hun keuzes rondom mobiliteitsbeleid in het kader van de aanstaande verkiezingen. Dit gaat in op welke aanpassingen nodig zijn om Nederland bereikbaar en leefbaar te houden en wat dat kost. In het onderzoek komen verschillende maatregelen aan bod om de veiligheid, klimaatproblemen, bereikbaarheid, leefbaarheid en luchtkwaliteit aan te pakken in ons land.

Wil je meer weten over de kansen van een kilometerheffing? Lees dan onze publicatie over rekeningrijden