Kabinet: neem stikstofadvies commissie Remkes ter harte en maak aanpak effectief

Combineer de aanpak van stikstofreductie met natuurherstel
Voor Natuur & Milieu benadrukte de PAS-uitspraak vorig jaar dat het huidige landbouwsysteem failliet is. We hebben integrale en structurele oplossingen nodig voor een landbouw die toekomstperspectief biedt. Dit is precies wat de commissie-Remkes ook adviseert: het is nodig dat het kabinet met een structurele, samenhangende aanpak komt, waarmee we zowel de stikstofuitstoot aanzienlijk omlaag brengen én onze natuur herstellen. Ook adviseert de commissie nationale maatregelen op te stellen en specifieke maatregelen per gebied. Volgens de commissie is het noodzakelijk dat Nederland de stikstofuitstoot binnen maximaal tien jaar halveert en dat dit wettelijk wordt vastgelegd. Voor Natuur & Milieu is dit een belangrijk punt waar wij achter staan. Eerder spraken wij met de commissie over de aanpak van de stikstofcrisis en hebben wij dit punt ook aangedragen.

Ten slotte adviseert de commissie om te werken met overgangsgebieden rondom Natura 2000-gebieden. Per overgangsgebied moeten doelen worden opgesteld op basis van een ecologische beoordeling. Het is belangrijk daarbij, aldus de commissie, om een duidelijk tijdspad tot 2040 te schetsen. In deze overgangsgebieden moeten we alleen activiteiten toestaan met minimale stikstofuitstoot en combineren we idealiter natuur, landschap, water, extensieve landbouw, duurzame energie, woningbouw en recreatie in samenspraak met stakeholders.

Stikstofwet van kabinet moet ingrijpend aangepast worden
Natuur & Milieu roept het kabinet op om het advies van de commissie Remkes te volgen. Dat is nodig voor een effectieve aanpak van het stikstofprobleem. Bovendien hebben veel oplossingen en maatregelen voor de stikstofcrisis ook een positief effect op ons klimaat, de biodiversiteit en onze gezondheid. Het kabinet bereidt nu een stikstofwet voor. Natuur & Milieu vindt het onvermijdbaar dat het kabinet het advies ter harte neemt en het concept wetsvoorstel ‘Stikstofreductie en natuurverbetering’ ingrijpend aanpast. De doelstelling moet een harde emissiereductiedoelstelling worden van vijftig procent in 2030. Ook moet er een landelijk kader in komen voor overgangsgebieden en gebiedsspecifieke doelen gebaseerd op een ecologische beoordeling.

Landbouw: omslag naar duurzame kringlooplandbouw nu maken
Wij pleiten er verder voor dat er landelijke bronmaatregelen komen die gelden voor de hele landbouwsector. Dit zijn maatregelen die de vervuiling bij de bron aanpakken. Net zoals de snelheidsverlaging op de snelwegen geldt voor iedere automobilist, is het belangrijk dat de hele landbouwsector een omslag maakt naar duurzame kringlooplandbouw. Daarvoor is het nodig dat we minder soja gaan importeren, minder kunstmest gaan gebruiken en de beschikbare mest beter gaan toepassen op geschikte landbouwgrond.

Industrie: maatregelen voor klimaat en stikstof
De commissie-Remkes ziet ook voor de industrie een sterke koppeling van stikstof- met CO2-reductie. Natuur & Milieu staat achter dit advies en onderstreept het belang om snel strengere emissie-eisen voor stikstof door te voeren. Het advies van de commissie luidt: kom met maatregelen die zorgen voor een forse afname van het gebruik van fossiele brandstoffen én die zorgen voor een afname van stikstof. Oplossingen die de commissie hiervoor noemt zijn verregaande elektrificatie van processen in de industrie, de inzet van waterstof en het gebruik van andere grondstoffen. Remkes schetst ook hoe deze win-win voor het klimaat en stikstof bereikt kan worden. Dit kan door strengere emissie-eisen via beleid of via vergunningverlening. Een marktconform instrument, zoals een stikstofheffing, kan overwogen worden als blijkt dat de stikstofreducties te langzaam gaan. Wij scharen ons achter dit advies.

Luchtvaartnota: terug naar de tekentafel
Op luchtvaart ziet de commissie-Remkes geen aanleiding om het eerdere advies van 15 januari 2020 aan te passen. De commissie constateerde toen al dat groei van de luchtvaart alleen kan worden toegestaan wanneer er sprake is van een vermindering van de huidige stikstofemissies van de luchtvaartsector als geheel. Dit staat haaks op de conclusie van de concept-Luchtvaartnota, waarin het kabinet uitgaat van een groei naar zo’n 650.000 vluchten in 2030 en 800.000 in 2050. Als het kabinet dit advies van de commissie Remkes serieus neemt, past zij hierop niet alleen het wetsvoorstel, maar ook de luchtvaartnota aan. Bovendien wordt zo’n driekwart van de stikstofemissies van de luchtvaartsector veroorzaakt door Europese vluchten: voornamelijk vakantievluchten en korte afstandsvluchten. Wij pleiten dan ook voor het eerlijk belasten van vliegen en een serieuze overgang naar treinen, waardoor een groot deel van deze vluchten niet meer nodig is.

Niet alles kan
Kortom: het kabinet kan niet om dit advies heen als het de juiste maatregelen wil nemen voor het klimaat en de natuur. Wij roepen het kabinet op om het advies van de commissie-Remkes serieus te nemen en echte duurzame keuzes te maken en uit te voeren. Te beginnen met aanpassing van het wetsvoorstel Stikstofreductie en natuurverbetering. Deze standpunten dienen wij daarom met andere natuurorganisaties in bij de consultatie op dit wetsvoorstel.

Lees meer over stikstof