Zeven tips voor minder plastic en verpakkingen

Voor je ondoordacht alles in je boodschappenmandje gooit, stel jezelf de vraag: kan ik dit product ook onverpakt kopen? Vooral op de groente- en fruitafdeling kun je diezelfde appels vaak ook gewoon los kopen in plaats van netjes naast elkaar geplaatst in een plastic verpakking. Neem ze los mee of in een herbruikbaar zakje dat je zelf meeneemt of tegenwoordig ook bij veel supermarkten vindt. Kleine moeite, groot resultaat. Wil je iets meer moeite doen? Bezoek dan eens een bulkwinkel. Gewapend met eigen zakjes, bakjes of potten kun je daar ingrediënten inslaan zonder verpakking, zoals rijst, ontbijtgranen, pasta en noten.

Meer velletjes op je wc-rol, extra geconcentreerde wasmiddelen of de ouderwetse aanmaaklimonade: kies voor geconcentreerd en je wint een wereld. Meer in minder verpakking en zuiniger in gebruik, daar bespaar je vaak ook nog wat geld mee.

Kies voor verpakkingen die je nog een keer kunt gebruiken. Broodjes, groenten en fruit kun je allemaal kopen in herbruikbare zakken. Houd daar ook rekening bij als je kruiden koopt. Koop één keer een glazen of plastic potje en vul dit vervolgens steeds met zakjes bij. En bier? Dat koop je natuurlijk in flesjes waar statiegeld op zit.

Als je wilt recyclen, zorg dan dat je producten koopt in een verpakking die je kunt recyclen. Vermijd het restafvallogo. Laat je niet verleiden: ook in combinatie met andere logo’s wil je dat vrolijke poppetje met prullenmand liever niet op je verpakking. Die verpakking belandt namelijk altijd in de verbrandingsoven. Voor vrijwel ieder product is een variant te vinden waarbij de verpakking wél te recyclen is. Verpakkingen van bamboe, olifantsgras en zogenaamd biodegradeable materiaal kun je ook beter vermijden. Vaak zijn dit soort verpakking ten minste voor een deel nog van plastic en zijn ze daardoor veel moeilijker te recyclen. Kies daarom zoveel mogelijk voor transparante en kleurloze kunststoffen en verpakkingen die bestaan uit één materiaal. Denk maar eens aan hoe ingewikkeld de verpakking is van luxe cherrytomaatjes in een papieren bakje, met een plastic omhulsel waar een papieren sticker op zit waar op vermeld staat hoe luxe de tomaatjes zijn…

Helaas wordt afval scheiden je in veel gevallen niet gemakkelijk gemaakt. Producenten gebruiken allerlei verschillende logo’s om verpakkingstypes te onderscheiden, waardoor je flink kunt verdwalen in de recycle-jungle. Bovendien hebben gemeenten allemaal een eigen beleid voor afval scheiden en ophalen. Een stelregel die je een beetje op weg helpt en waar je nooit de mist mee in gaat: scheid je afval en houd de afvalstroom zo zuiver mogelijk. Glas in de glasbak, plastic in de PMD-bak en papier in de papierbak. Je kunt er veel meer over lezen in de Weggooiwijzer van Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV).

Je zou het misschien niet direct denken, maar ook jouw kledingkast bestaat voor een deel uit plastic. De synthetische stoffen bevatten microplastics. Iedere keer dat je ze in de wasmachine gooit, komen kleine kunststof vezeltjes vrij die via het water van je wasmachine zo in het milieu terechtkomen. ‘Details’ denk je misschien, maar stiekem telt dat erg op. De oplossing? Dat blijft lastig. Kleding van natuurlijke materialen is een optie. Daarnaast kun je je kleding soms buiten hangen en is een verfrissend windje genoeg in plaats van wassen. Er zijn ook speciale waszakken te koop die de microvezels in de machine tegenhouden. Google maar eens op ‘waszak microvezels’ en je vindt verschillende opties. Ook microplastics in beauty- en verzorgingsproducten belanden via de gootsteen of het afvoerputje in ons milieu. Check op Beat the Microbead of jouw producten microplastics bevatten.

Nog verrassender dan de plastic in kleding is misschien wel het plastic dat van autobanden afkomt en op die manier in het milieu belandt. Er komt jaarlijks maar liefst 17 miljoen kilo slijtstof van autobanden vrij, waarvan 1 miljoen in het oppervlaktewater terecht komt. Daarmee is het – op plastic zwerfafval na – de grootste bron van microplastics in sloten, meren en rivieren (kijk voor meer info op Plastic Soup Foundation). Minder auto’s op de weg zorgt niet alleen voor minder files, minder uitlaatgassen en minder opwarming van de aarde, maar dus ook voor minder plastic soep. Dus, welke trein pak jij voortaan?

Natuur & Milieu werkt achter de schermen om verpakkingsprocessen duurzamer te maken. Mede door onze lobby is er een uitbreiding van statiegeld op blikjes en kleine flesjes gekomen, we werken aan een verbod op wegwerpplastic en we werken mee aan samenwerkingsverbanden zoals bijvoorbeeld het Plastic Pact. In dit pact spreken alle deelnemers uit de keten af om per 2025 veel minder plastic te gebruiken en het gebruikte plastic volledig recyclebaar te maken. We pleiten ervoor dat logo’s rond afvalscheiding hetzelfde worden, ongeacht de producent en dat gemeenten een meer landelijk beleid gaan volgen, zodat het veel duidelijker wordt welke verpakking in welke recyclebak mag.