Op vakantie? Denk dichtbij!

Met een vliegreis stoot je CO2 uit, een broeikasgas dat bijdraagt aan klimaatverandering. Vliegen zorgt gemiddeld voor zo’n 9 procent van de totale CO2-voetafdruk van huishoudens. Dat lijkt misschien niet veel, maar het is ook een gemiddelde, verdeeld over alle Nederlandse huishoudens. Lang niet iedereen maakt (jaarlijks) een vliegreis. Maar doe je dat wel? Dan zorgt dat meteen voor een forse klimaatimpact. Zo veroorzaakt 20 procent van de verre vluchten bijvoorbeeld 80 procent van de totale CO2-uitstoot van de luchtvaart. En de CO2-uitstoot is nog maar een klein deel van de totale klimaatimpact door vliegen. Vliegtuigen stoten ook stikstofoxiden, roet en ultrafijnstof uit, wat schadelijk is voor onze gezondheid. Daar komt nog bij dat vliegtuigen hoog in de atmosfeer tijdelijk wolken vormen. Daardoor ontstaat een nóg groter klimaateffect, wat vooral bij verre vluchten erg groot is.

Ja, met name verre vluchten hebben een hele grote impact op ons klimaat. De afstand bepaalt de impact op het klimaat. Door minder vaak te vliegen naar verre bestemmingen kun je jouw klimaatimpact iets beperken.

Kijk maar eens naar deze vergelijking:

• Vlieg je met 2 personen naar Berlijn? Dan stoten jullie 450 kilo CO2 uit voor een reis van 577 km.
• Vlieg je naar Bali met 2 personen? Dan stoten jullie 6.150 kilo CO2 uit voor een reis van 12.170 km.

Nu willen we je niet aanmoedigen om voor bestemmingen dichter bij Nederland gelijk het vliegtuig in te stappen, want daar kun je vaak ook zonder vliegtuig komen. Zo stap je met hetzelfde gemak in de trein naar Berlijn en is de CO2-uitstoot van je reis met 2 personen nog maar 50 kilo CO2.

Lange vliegreizen stoten in totaal meer CO2 uit dan korte vliegreizen. Maar kijk je naar de uitstoot per kilometer, per reiziger, dan wordt de berekening wat anders en komen korte vluchten ook niet goed uit de bus. Dat komt doordat het opstijgen en landen veel energie kost. Korte vliegreizen voorkomen is daarom ook beter als je jouw klimaatimpact wilt beperken. Dat kan op korte afstanden makkelijker, doordat je veel bestemmingen binnen Europa (zoals Berlijn, Parijs, Praag of Barcelona) ook kunt bereiken over land met vervoer met minder klimaatimpact. Daardoor is het op korte afstanden beter voor het milieu om te kijken naar een ander vervoermiddel, zoals de trein en bus.

Een vliegreis vermijden is daarentegen lastiger als je naar een verre bestemming wilt. Maar door die vlucht niet te maken, scheelt het in totaal wel veel meer CO2-uitstoot. En die klimaatwinst is heel belangrijk als je bedenkt dat 20 procent van de verre vluchten 80 procent van de totale CO2-uitstoot van de luchtvaart veroorzaakt. Je kunt dus veel verschil maken door een andere bestemming te overwegen en geen verre vliegreis te maken.

Klopt. We willen ook niet beweren dat je precies hetzelfde beleeft op een heel andere locatie. We willen je wel uitdagen om verder te kijken dan de bestemming. Want maakt het voor je ervaring echt uit of een mooie waterval op 700 km van Nederland is of op 18.000 km? Of dat je op een prachtig wit strand ligt op 1.200 km afstand van Nederland of op 12.000 km? Veel mensen kiezen nu eerst de bestemming en bepalen daarna wat ze er willen zien en doen. Als je eerst bedenkt wat je wilt zien en doen, ontdek je dat je die ervaringen ook vaak op andere locaties dichter bij kunt hebben.

Vind je het lastig om een gevoel te krijgen bij hoeveel 2.000 of 4.000 kg CO2 nou eigenlijk is? In Nederland stoten we gemiddeld de meeste CO2 uit door ons dagelijkse vervoer (woon-werkverkeer, vooral met de auto), de energie voor de verwarming, warm water en apparaten in huis en indirect via ons eten en drinken. Vergelijk de cijfers van de CO2-uitstoot van jouw vliegreis bijvoorbeeld met deze cijfers.

• In een heel jaar stoot een gemiddeld huishouden van zo’n 2 personen in Nederland voor het dagelijks vervoer ongeveer 4.000 kilo CO2 uit.
• In een heel jaar stoot een gemiddeld huishouden van zo’n 2 personen voor het eten en drinken ongeveer 4.100 kilo CO2 uit.
• Het energiegebruik in huis van een gemiddeld Nederlands huishouden van zo’n 2 personen leidt in een heel jaar tot ongeveer 3.300 kilo CO2-uitstoot.

Op heel veel verre vluchten stoot je nog meer CO2 uit en dat enkel en alleen voor het vervoer ernaartoe. Een aantal voorbeelden:

• Vliegreis naar Bali met 2 personen: 6.150 kilo CO2.
• Vliegreis naar Melbourne, Australië met 2 personen: 8.300 kilo CO2.
• Vliegreis naar Singapore met 2 personen: 5.400 kilo CO2.
• Vliegreis naar Mexico City met 2 personen: 4.800 kilo CO2.

Je kunt dus heel wat wasjes draaien, hele avonden Netflixen, je favoriete eten klaarmaken en ritjes maken naar werk of vrienden vergeleken met die ene vakantievlucht.

Wil je toch graag op reis, maar wil je jouw klimaatimpact verminderen? Een belangrijke stap is: denk dichtbij! Je kunt de wensen voor jouw vakantie invullen in de Klimaatwijs op reis-tool. Daarin krijg je vervolgens adviezen voor alternatieve bestemmingen. In de reisgids bieden we je een aantal mooie alternatieven voor verre zon-, zee-, natuur- en avontuurlijke vakanties.

Blijft die verre bestemming lonken en vind je het lastig om niet ver te reizen? Maak dan als eerst de afspraak met jezelf om minder vaak ver te vliegen. Bijvoorbeeld maximaal één keer per 5 tot 10 jaar. Probeer daarbij je andere vakanties dichter bij huis door te brengen, van een vakantie in Nederland tot in Europa of andere bestemmingen waarvoor je niet urenlang hoeft te vliegen.

We moeten allemaal minder CO2 uitstoten, ook bedrijven. Het is belangrijk dat iedereen bijdraagt in de strijd tegen klimaatverandering. Veel bedrijven doen dit ook al. Sinds 2019 neemt het aantal zakelijke vluchten aanzienlijk af (Kennisinstituut voor Mobiliteit, 2024). Natuur & Milieu zet zich in voor klimaatbeleid dat ertoe leidt dat nog meer bedrijven minder vliegreizen maken.

De cijfers in deze campagne zijn afkomstig uit de Klimaatwijs op reis-tool van Milieu Centraal. De uitstootcijfers die we noemen in de campagne, betreft de uitstoot van CO2-equivalenten. Dat betekent dat, naast de uitstoot van CO2, álle klimaateffecten van de vliegreis zijn meegerekend.