Kan Nederland stoppen met Russische fossiele brandstoffen?

Uit het onderzoeksrapport van CREA blijkt dat we in Nederland met name olie uit Rusland importeren, maar daarnaast ook gas en kolen. Ook sinds de oorlog is begonnen. Ons gebruik van fossiele brandstoffen is niet duurzaam, maar maakt ons ook afhankelijk van een land dat nu in oorlog is verwikkeld en de inkomsten hiervan mogelijk gebruikt om die oorlog te financieren. Daarom is het extra belangrijk dat we ons gebruik van fossiele brandstoffen gaan afbouwen. 

Het onderzoek van CREA toont aan hoezeer we afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen, en dan ook nog van onstabiele landen zoals Rusland. Met een import van zo’n 4,4 miljard euro aan Russische fossiele brandstoffen is Nederland een van de landen die het meest afhankelijk zijn van geld dat verdiend wordt met de import van deze vervuilende brandstoffen. Een deel wordt namelijk ook doorgevoerd naar andere landen. De gezamenlijke import door diverse landen in de Europese Unie is mede hierdoor ook groot. De EU en Nederland staan bovenin de lijst van landen die fossiele brandstoffen importeren vanuit Rusland, ons aandeel is aanzienlijk meer dan de Verenigde Staten en China.

Het onderzoek laat ook zien wat het voordeel is van de energietransitie waar we in ons land en in de Europese Unie aan werken. Wind- en zonne-energie vinden sommige mensen niet wenselijk, vanwege de ruimte die daarvoor nodig is in ons landschap. Maar met dit onderzoek wordt een belangrijk voordeel duidelijk: door meer schone energie zelf op te wekken, hebben we geen energie meer nodig uit andere landen, waar we om diverse redenen niet afhankelijk van willen zijn. Ook is er een enorm aandeel fossiele brandstoffen dat we moeten vervangen met schone energie.

Peter de Jong, programmaleider Energie: “De situatie in Oekraïne onderstreept waarom het belangrijk is om zo snel mogelijk van fossiele brandstoffen af te stappen. Het rapport van CREA biedt een helder, maar schokkend beeld. De omvang van onze import van Russisch gas, olie en steenkool is enorm. Het is goed dat minister Jetten heeft toegezegd dat daar een einde aan komt.”

Op 22 april 2022 heeft klimaat- en energieminister Jetten namelijk aangekondigd dat Nederland voor het eind van het jaar niet meer afhankelijk wil zijn van Russisch gas. In augustus ditzelfde jaar moeten we ook van Russische kolen af zijn. Een manier om ook ons gebruik van Russische olie af te bouwen (een zogeheten afbouwpad), wordt nog onderzocht. Een concreet plan voor afbouw van deze brandstoffen is er nog niet, maar er is veel mogelijk. Het is belangrijk dat de minister bij het afbouwplan inzet op energiebesparing en de opwek van meer schone energie vanuit hernieuwbare bronnen. We moeten voorkomen dat we Russische fossiele brandstoffen gaan vervangen door fossiele brandstoffen uit andere landen of door andere fossiele brandstoffen, zoals lng (vloeibaar aardgas).

Recent onderzoek van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE) toonde aan dat we in één jaar tijd onze afhankelijkheid van Russisch gas af kunnen bouwen. Maar dit nieuwe onderzoek van CREA benadrukt dat Russische olie een groter probleem vormt. En ook kolen importeren we nog vanuit Rusland. Daar komt bij dat niet alle import voor Nederlands gebruik bestemd is. Veel van de geïmporteerde brandstoffen worden verwerkt in de Nederlandse industrie en doorgevoerd naar andere Europese landen. Al met al is het een complexe situatie om op korte termijn op te lossen. Peter de Jong: “De situatie zal dit jaar nog niet volledig opgelost kunnen worden, maar we kunnen veel winst behalen door bepaalde groene oplossingen versneld uit te voeren. Dat betekent behalve energie besparen, ook andere manieren van reizen stimuleren en de snellere uitrol van duurzame aanpassingen, zoals de elektrificatie van onze industrie.”