Daling bestrijdingsmiddelen gebruik in tuincentra stagneert, nog te veel restanten op planten

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is niet zonder gevolgen. Het leidt tot verontreiniging van de bodem, water en zelfs de lucht. Ook zorgen veel middelen voor afname van de biodiversiteit. Berucht zijn de insecticiden die in verband worden gebracht met de sterfte onder bijen en andere insecten.

Tuinbranche Nederland heeft in de Ambitie 4.0 (2021-2023) met haar leden afspraken gemaakt over het terugdringen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. Naast het niet gebruiken van wettelijk verboden middelen zijn er specifieke afspraken gemaakt over het uitfaseren van “toegelaten maar ongewenste middelen”. Het gaat dan om negen stoffen die in 2014 door Greenpeace zijn geïdentificeerd als zeer schadelijk plus vijf stoffen die de tuinbranche zelf aangegeven heeft als onwenselijk te zien.
In het onderzoek zijn 84 planten onderzocht. Op tien planten werden stoffen aangetroffen die verboden zijn in het land waar de plant is gekweekt. Het ging daarbij om vier verschillende middelen. Van de toegelaten, maar volgens Natuur & Milieu en de branche ongewenste middelen, werden residuen gevonden van de volgende insecticiden; deltamethrin, acetamiprid en imidacloprid.

Meer ambitie hard nodig

Natuur & Milieu roept de tuinbranche op haar eigen ambitie serieuzer te nemen en harder te trekken aan het verminderen van het gebruik van bestrijdingsmiddelen. De organisatie wil dat iedere retailer jaarlijks een eigen verbeterplan maakt. Er zijn grote verschillen tussen de retailers en dus ook in wat er verbeterd moet worden. Dat kan gaan over het gebruik van illegale middelen, het versneld uitfaseren van overige ongewenste middelen, het gebruik van veel middelen per plant of verder verbeteren van de traceerbaarheid. Het is volgens Natuur & Milieu ook essentieel dat de tuincentra harder optreden tegen telers die planten leveren met verboden middelen. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm van een bindend sanctiekader. Een voorbeeld van een sanctiekader kan zijn dat retailers geen planten meer afnemen van telers waarbij illegale middelen worden aangetroffen, tot aantoonbaar verbetering wordt geboekt bij de teler en wordt aangetoond dat het middel niet is gebruikt. Opvallend is verder in het onderzoek is dat meerdere telers aangaven niet op de hoogte te zijn van de afspraken in de sector. Zolang de tuincentra de gemaakte afspraken niet standaard delen met de telers, komen de doelen van de sector niet dichterbij.

Het onderzoek

Ieder jaar test Natuur & Milieu verschillende planten om de voortgang op de Ambitie 4.0 te controleren. Er worden vier herhaalsoorten en twee surprisesoorten onderzocht. De herhaalsoorten die ieder jaar worden onderzocht zijn de anjer, de klokjesbloem, de lavendel en de rododendron. De surprisesoorten waren dit jaar de skimmia en de potroos. Van deze planten worden in de zeven bij Tuinbranche Nederland aangesloten ketens een aantal planten gekocht om te onderzoeken. In een laboratorium is op deze planten een residuanalyse uitgevoerd op circa 750 stoffen.

Bekijk het rapport.

Rol consument

Consumenten kunnen ervoor zorgen dat er meer vraag komt naar producten waarbij in de teelt aandacht is voor de milieulast van bestrijdingsmiddelen. Bij tuincentra kun je biologische planten en bloemen kopen. Het aanbod hiervan is nog niet heel groot. Als de vraag hiernaar groeit, is dat een duidelijk signaal. Ook is het beter jongere planten te kopen in het tuincentrum en die in de tuin uit laten groeien tot grote plant. Zo worden er ook minder middelen gebruikt bij de teler, simpelweg omdat de plant voor een minder lange tijd bij de teler staat.